TÜİK verilerine göre, 2024 yılında Türkiye’de Araştırma-Geliştirme (Ar-Ge) harcamaları önceki yıla kıyasla 274,3 milyar TL artarak 651,8 milyar TL’ye ulaştı. Ar-Ge harcamalarının gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) içindeki oranı ise %1,46 olarak kaydedildi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan 2024 Araştırma-Geliştirme Faaliyetleri Araştırması sonuçlarına göre, Türkiye’de Ar-Ge harcamaları 2024 yılında 651 milyar 822 milyon TL’ye yükseldi. Bu rakam, 2023 yılına kıyasla 274 milyar 279 milyon TL’lik artış anlamına geliyor. Ar-Ge harcamalarının GSYH içindeki payı ise %1,46 olarak gerçekleşti.
Harcamaların Büyük Bölümü Şirketlerden
Ar-Ge harcamalarında mali ve mali olmayan şirketler %64,8 ile en büyük paya sahip oldu. Yükseköğretim kurumları %30,9, genel devlet sektörü ise %4,3 pay aldı. Personel harcamaları, toplam Ar-Ge bütçesinin %59,5’ini oluşturdu.
Finansman Kaynaklarında Şirketler Ön Planda
2024 yılında Ar-Ge harcamalarının %53,8’i mali ve mali olmayan şirketler tarafından finanse edilirken, genel devlet sektörü %30,4, yükseköğretim %12,9, yurt dışı kaynaklar ise %2,9 oranında katkı sağladı.
Ar-Ge Personel Sayısı ve Eğitim Durumu
Tam zaman eşdeğeri (TZE) cinsinden 310 bin 473 Ar-Ge personeli istihdam edildi. Personelin %34,2’si kadınlardan oluşurken, %30,6’sı doktora veya eşdeğeri eğitim seviyesine sahip oldu.
Bölgesel Dağılımda İstanbul ve Ankara Önde
Ar-Ge harcamalarının %33,4’ü İstanbul (TR10), %27,8’i Ankara (TR51) ve %9,4’ü Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova (TR42) bölgelerinde gerçekleştirildi. Ar-Ge personelinin ise %32,6’sı İstanbul’da çalıştı.
Ar-Ge Merkezleri ve Teknoloji Düzeyine Göre Harcamalar
Mali ve mali olmayan şirketlerin Ar-Ge harcamalarının %52,7’si Ar-Ge merkezlerinde yapıldı. İmalat sanayinde Ar-Ge harcamalarının %46,9’u yüksek teknoloji faaliyetlerine ayrıldı. En fazla araştırmacı ise orta yüksek teknoloji sektörlerinde istihdam edildi.
Dolaylı Ar-Ge Teşviklerinde Yükseliş
Dolaylı Ar-Ge teşviklerinin mali ve mali olmayan şirketlerin Ar-Ge harcaması içindeki payı, 2015’te %14,8 iken 2024’te %25,1’e yükseldi. Aynı dönemde bu şirketlerin Ar-Ge harcamaları 11,2 milyar TL’den 422 milyar TL’ye çıktı.