Van ve bölge halkının binlerce yıllık geçmişine dayanan geleneksel kıyafetleri Kıras-Fistan ve Şal u Şepik, hem günlük yaşamda hem de özel günlerde önemini koruyor. Sadece bir giysi olmanın ötesinde, bu kıyafetler halkın kimliğini, tarihini ve kültürel direncini yansıtıyor.
Kürt kültürünün en güçlü simgelerinden biri olan Kıras-Fistan ve Şal u Şepik, yüzyıllardır halkın hem gündelik yaşamında hem de özel günlerinde kendine yer buluyor. Özellikle Hakkari, Van, Şırnak, Siirt, Diyarbakır ve Mardin gibi illerde yaşatılan bu geleneksel kıyafetler; düğünlerde halayların rengine, taziyelerde hüzne eşlik ediyor. Sadece bir giysi değil, bir kültür mirası olan bu kıyafetler, geçmişten bugüne taşınan bir halk hafızasının parçası olarak her evde yaşatılıyor.
DÜĞÜNLERİN VE HALAYLARIN RENKLİ YÜZÜ
Özellikle düğünlerde giyilen Kıras-Fistan, rengârenk tasarımlarıyla halayların en göz alıcı parçası. Kadınların omuz omuza halay çekerken giydiği bu elbiseler, düğünlere adeta bir renk şöleni katıyor. Erkekler ise üç parçadan oluşan Şal u Şepik ile geleneksel zarafeti yansıtıyor.
GENÇLER ÖZEL GÜNLERDE, YAŞLILAR HER GÜN GİYİYOR
Genç kuşak bu kıyafetleri daha çok özel günlerde tercih ederken, özellikle yaşlı kadınlar için bu elbiseler hâlâ günlük yaşamın vazgeçilmez bir parçası. Taziyelerden ev içi yaşama kadar birçok alanda bu giysiler hâlâ giyilmeye devam ediyor.
HER EVİN DOLABINDA BİR FİSTAN, BİR ŞEPİK
Kürt kültürünün yaşatılmasında aileler önemli rol oynuyor. Kadınlar kız çocuklarına "fistan", erkek çocuklarına ise "Şal u Şepik" diktirerek bu mirası yeni nesillere aktarıyor. Bu nedenle Kürtlerin yaşadığı hemen her evde mutlaka bu geleneksel kıyafetlerden en az biri bulunuyor.
GEÇİM KAYNAĞI OLDU
Kıras-Fistan ve Şal u Şepik, sadece kültürel değil aynı zamanda ekonomik bir değer taşıyor. Bu kıyafetlerin fiyatı bin TL’den başlayıp, işçilik ve kumaş kalitesine göre 30 bin TL’ye kadar çıkabiliyor. Kumaşlar çoğunlukla Hindistan ve Irak gibi ülkelerden ithal ediliyor. Bölgedeki terziler ve zanaatkarlar için bu kıyafetler önemli bir geçim kapısı.
YASAKLARA RAĞMEN DİRENDİ
Geçmişte pek çok kez giyilmesi ve satılması yasaklanan bu kıyafetler, halkın sahiplenmesi sayesinde günümüze kadar ulaşmayı başardı. Bugün hâlâ düğünlerde, bayramlarda, Newroz’da ve 8 Mart Dünya Kadınlar Günü gibi anlamlı günlerde gururla giyiliyor.
KÜLTÜRÜN TA KENDİSİ
Kıras-Fistan ve Şal u Şepik, sadece giysi değil; geçmişin sesi, halkın hafızası. Onları yaşatmak, kültürü yaşatmak anlamına geliyor. Ve her dikilen fistan, her giyilen şepik, bu kültürün kaybolmadığının bir kanıtı olarak sokaklarda, halaylarda, kalplerde yerini almaya devam ediyor.