Orta Doğu ve çevresindeki jeopolitik fay hatları yeniden hareketlendi. Türkiye’nin çevresi son 35 yılda tam 15 savaş ve çatışmaya sahne oldu. Son olarak İran ile İsrail arasında patlak veren gerilim, bu ateş çemberinin yeni halkası oldu.
Türkiye, yüzlerce yıldır medeniyetlerin, dinlerin ve orduların geçiş noktası olan kadim toprakların tam ortasında yer alıyor. Osmanlı İmparatorluğu'nun dağılmasından bu yana Ortadoğu coğrafyasında neredeyse her nesil bir savaşa tanıklık etti. Bugün Türkiye, etrafı adeta bir ateş çemberine dönüşmüş halde, diplomasiyle ayakta kalmaya çalışıyor.
15 ÇATIŞMA, 35 YILLIK ÇEMBER
13 Haziran 2025’te İsrail’in İran’a saldırısıyla başlayan yeni savaş, Türkiye’nin etrafındaki çatışma zincirinin son halkası oldu. 1990’lardan bu yana bölgeyi saran çatışmalar zinciri, Türkiye’yi doğrudan etkilemese de, ülkenin siyasi, ekonomik ve güvenlik dengelerinde derin izler bıraktı.
1998’de Kosova ile başlayan süreçte Körfez Savaşı, Afganistan’daki uzun soluklu ABD müdahalesi, Irak ve Suriye savaşları, Rusya’nın çevresindeki askeri müdahaleleri ve Arap Baharı sonrası iç çatışmalar Türkiye’yi çevreleyen bir tehdit kuşağı oluşturdu.
İşte Türkiye’nin Etrafında Yaşanan 15 Büyük Çatışma:
- Kosova Savaşı (1998)
- Körfez Savaşı (1991)
- Afganistan Savaşı (1991-2021)
- Rusya-Çeçen Savaşı (1994-2009)
- ABD-Irak Savaşı (2003-2011)
- İsrail-Lübnan Savaşı (2006)
- Abhazya Savaşı (2008)
- Gazze Savaşı (2009 - günümüz)
- Bosna Savaşı (1992-1995
- Suriye İç Savaşı (2011-2025)
- Libya İç Savaşı (2011-2020)
- Mısır Askerî Darbesi ve Sonrası (2013)
- Donbass Savaşı (2014)
- Rusya-Ukrayna Savaşı (2022 - günümüz)
- İran-İsrail Savaşı (2025 - …)
“COĞRAFYA KADERDİR” SÖZÜ GERÇEĞE DÖNÜŞTÜ
Uzmanlara göre, Türkiye’nin bulunduğu konum hem avantaj hem de büyük bir sorumluluk taşıyor. Ticaret yolları, enerji koridorları ve göç rotalarının kesiştiği bu bölgede istikrar, büyük ölçüde Türkiye’nin politik duruşuna ve diplomatik hamlelerine bağlı. Ancak etrafı sürekli çatışma halinde olan bir ülke için bu dengeyi korumak her geçen gün daha zor hale geliyor.
İSTİKRARA OLAN İHTİYAÇ ARTTI
Art arda gelen krizler, özellikle Türkiye’de göç, güvenlik ve ekonomi üzerinde baskı oluşturuyor. Suriye savaşının getirdiği milyonlarca mülteci, Ukrayna-Rusya savaşının yol açtığı enerji krizi ve İran-İsrail hattındaki yeni gerilim, Türkiye’nin dış politikasını sürekli yeniden konumlandırmasını zorunlu kılıyor.