Son yıllarda eğitimdeki yatırımların etkisi Van'da kendini gösterdi. LGS ve YKS'de Türkiye birincilikleri elde edilirken, okullaşma oranları da ciddi bir ivme kazandı. Kız çocuklarının eğitime katılımı ve üniversite tercihlerindeki artış da dikkat çekiyor.
Doğu Anadolu’nun en kalabalık illerinden biri olan Van, eğitimde geçmiş yıllarda dezavantajlı bir konumdayken son yıllarda adeta bir başarı hikâyesine dönüşüyor. Liselere Geçiş Sistemi (LGS) ve Yükseköğretim Kurumları Sınavı’nda (YKS) elde edilen dereceler, artan okullaşma oranları ve üniversitelerdeki doluluk oranları Van'ın eğitim alanındaki dönüşümünü ortaya koyuyor.
Üniversiteye İlgi Arttı
Van’da özellikle 2023 ve 2024 yıllarında eğitim alanındaki göstergeler dikkat çekici bir ivme kazandı. Bu başarı, sadece bireysel öğrencilerin yüksek puanlar almasıyla sınırlı kalmayıp yapısal değişimlerle de destekleniyor. Okullaşma oranlarından üniversite tercihlerine, sınav başarılarından toplumsal cinsiyet eşitliğine kadar birçok başlıkta Van pozitif yönde öne çıkmaya başladı. Van uzun yıllar boyunca eğitimde Türkiye ortalamalarının altında kaldı. Özellikle 2010 öncesinde ortaöğretimde okullaşma oranı %50’yi bile bulmazken, sınav başarısı da ülke sıralamasında son 10 içinde yer alıyordu. Fakat 2015 sonrası dönemde kırsal bölgelere yapılan okul yatırımları, ücretsiz kaynak kitaplar, taşımalı eğitim sisteminin genişletilmesi ve özel öğretim kurumlarının artması, bu tabloyu değiştirmeye başladı. Aynı dönemde Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi’nin de bölgesel çekim merkezi haline gelmesi, üniversiteye ilgiyi artırdı.
Bugün Van, hem akademik başarıda hem de eğitime erişimde hızlı bir gelişim süreci yaşıyor. Ancak uzmanlara göre bu başarıyı kalıcı kılmak için uzun vadeli planlara, öğretmenlerin yerinde istihdamına ve özellikle dezavantajlı bölgelerde eğitimin daha fazla desteklenmesine ihtiyaç var.
LGS 2024: Van’dan 4 Türkiye Birincisi
Millî Eğitim Bakanlığı'nın açıkladığı verilere göre, 2024 LGS'de 500 tam puan alan 352 öğrenciden 4'ü Van'dan çıktı. Bu öğrenciler; Fatih Kerem Algan, Muhammed Emir Görmez, Arya Gündüz ve Utku Mert Taşçı, Türkiye çapında dereceye girerek Van’ın eğitim başarısına damga vurdu. Eğitimciler bu başarının rastlantısal olmadığını, disiplinli öğretmen çalışmaları, etüt desteği ve sınav hazırlık programlarının sistemli yürütülmesine bağlıyor.
YKS 2024: Türkiye 34’üncüsü Van’dan
2024 Yükseköğretim Kurumları Sınavı’nda da Van’dan önemli başarılar geldi. Atak Çaba Özel Öğretim Kursu’ndan Fatih Giray Kurt, Türkiye 34’üncüsü oldu. Aynı kurumdan üç öğrenci ilk 1000’e girerken, 60 öğrenci de tıp fakültesi puanını geçmeyi başardı. Bu tablo, Van'daki üniversiteye hazırlık sisteminin verimliliğini gösteriyor.
Van YYÜ'de %99,4 Doluluk: Üniversite tercihlerinde artış
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ), 2024 YKS tercihleri sonrası 5.344 kontenjandan 5.312’sini doldurarak %99,4’lük doluluk oranına ulaştı. Üniversiteye 58 okul birincisi öğrenci ve 34 yaş üstü 146 kadın öğrenci yerleşti. Bu veriler, hem üniversitenin cazibesini hem de erişimin genişlediğini ortaya koyuyor. Rektörlük kaynakları, özellikle sosyal bilimler ve sağlık bölümlerine ilginin yoğunlaştığını belirtti.
Okullaşma Oranları: İlk kez Türkiye ortalamasına yaklaştı
Van İl Milli Eğitim Müdürlüğü verilerine göre:
İlkokul net okullaşma oranı: %95
Ortaokul net okullaşma oranı: %91,5
Ortaöğretim net okullaşma oranı: %88
Beş yaş okullaşma oranı (ana sınıfı): %84,3
Bu oranlar, önceki yıllarda %70'lerin altında seyreden okullaşma oranlarına kıyasla büyük bir gelişmeye işaret ediyor. Özellikle kırsal mahallelerde açılan taşımalı eğitim imkanları ve kız çocuklarına yönelik teşvik programları bu artışın temel nedenlerinden biri olarak görülüyor.
Kız öğrencileri eğitime erişimi arttı
TÜİK’in yayımladığı eğitim cinsiyet eşitliği endeksine göre Van’da 2022’de 0,95 olan oran, 2023’te 1,01’e çıkarak kız ve erkek öğrenciler arasındaki eğitimde eşitliğin sağlandığını gösterdi.