Van’da ve Türkiye genelinde kalp krizi vakalarında ciddi artış yaşanıyor. Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Yüksel Kaya, özellikle 50 yaş üzeri bireyler ve erkekler için tehlikenin kapıda olduğunu belirtti. Kaya, “Kalp krizi belirtilerini tanımak ve ambulans çağırmaktan çekinmemek hayat kurtarır,” dedi.
Türkiye'de her yıl yaklaşık 300 bin kişi kalp krizi geçiriyor ve bu vakaların yaklaşık %66'sı ölümle sonuçlanıyor. Bu oran, Almanya'da %45, İngiltere'de %30 ve Fransa'da %33 seviyelerinde. Ancak Sağlık Bakanlığı, bu oranın gerçeği yansıtmadığını belirterek, TÜİK verilerine göre ülke genelindeki tüm ölümlerin %9,8'inin kalp krizinden kaynaklandığını açıkladı.
2024 Yılı İçinde 10 Hastadan 4'ü Kalp Krizinden Hayatını Kaybetti!
Son zamanlarda Van'da kalp krizinden dolayı ölüm vakalarının sayısında dikkat çekici bir artış yaşanıyor. Neredeyse her gün en az bir hasta kalp krizi nedeniyle hastanelerin acil bölümlerine getiriliyor ve bu vakaların büyük çoğunluğu ölümle sonuçlanıyor. 2024 yılı içinde Van Büyükşehir Belediyesi Mezarlıklar Müdürlüğüne yapılan başvurularda ölüm sebebi olarak "kalp krizi" beyan eden hasta sayısında önceki yıllara göre ciddi bir artış kaydedildi. 2024 yılı içinde vefat eden 10 hastadan dördünün ölüm sebebi kalp krizi olarak kayıtlara geçti.
Pandemi Dönemleri Göre 2,4 Kart Arttı
Uzmanlara göre, kalp krizi riskini artıran başlıca etmenler arasında sigara kullanımı, hipertansiyon, yüksek kolesterol, diyabet, obezite, fiziksel inaktivite ve sağlıksız beslenme alışkanlıkları yer alıyor. Pandemi süreci de kalp krizi vakalarının artışında etkili oldu. COVID-19 pandemisi sırasında, bulaş korkusu nedeniyle hastaneye başvuruların azalması, hareketsiz yaşam tarzının benimsenmesi ve artan stres seviyeleri, kalp krizi riskini yükseltti. Yapılan araştırmalar, pandemi döneminde kalp krizine bağlı ölüm oranlarının önceki dönemlere göre 2,4 kat arttığını gösteriyor.
Van YYÜ Dursun Odabaş Tıp Merkezi Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Yüksel Kaya, artışın nedenlerini ve alınması gereken önlemleri değerlendirdi.
Kalp Krizi Vakaları Alarm Veriyor
Sağlık Bakanlığı verilerine göre Türkiye’de her yıl yaklaşık 300 bin kişi kalp krizi geçiriyor ve bu vakaların yüzde 66’sı ölümle sonuçlanıyor. Bu tabloyu doğrulayan bir diğer isim ise Van Bölge Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Yüksel Kaya, hem ulusal hem de yerel düzeyde ciddi bir riskin olduğunu belirtiyor:
"Özellikle son 10 yılda kalp krizi vakalarında dikkat çekici bir artış söz konusu. Van’da ise bu artışın temel nedeninin Prof. Dr. Kaya, Van’da kalp krizi riskinin özellikle 50 yaş üzeri bireyler ile erkeklerde yüksek olduğunu söylüyor:"Van’da erkeklerin sigara kullanım oranı çok yüksek. Bunun yanında karbonhidrat ve kırmızı et ağırlıklı beslenme alışkanlıkları da kalp-damar sağlığını tehdit ediyor. Halkımızın tuzlu peynir gibi hipertansiyonu tetikleyen ürünleri yoğun tüketmesi de risk faktörünü artırıyor."
TURDEP-II çalışmasına göre Van ve çevresinde obezite oranı %30, hipertansiyon oranı ise %25 civarında. Kaya’ya göre bu oranlar, bölgedeki kalp krizi riskinin açık bir göstergesi.
Pandemi Etkisi: Korku Ve Hareketsizlik Krizi Tetikledi
COVID-19 pandemisinin etkileri hâlâ devam ediyor. Prof. Dr. Kaya, pandemi döneminde hastaneye başvuruların azaldığını ve insanların evde daha hareketsiz bir yaşam tarzı benimsediğini belirtiyor:
"Pandemiyle birlikte insanlar, kalp krizi belirtilerine rağmen hastaneye gitmekte tereddüt etti. Bu dönemde ölüm oranlarının önceki yıllara kıyasla 2,4 kat arttığını gösteren araştırmalar mevcut."
Hayati Saat: ‘Altın Saat’i Kaçırmayın
Kalp krizi geçiren bir hastanın ilk bir saat içinde hastaneye ulaşması hayati önem taşıyor. Ancak Türkiye’de hastaların sadece %11,5’i ambulans çağırıyor. Prof. Dr. Kaya, bu konuda halkı uyarıyor:
"Kalp krizi geçirenlerin büyük çoğunluğu hastaneye kendi imkanlarıyla gitmeye çalışıyor. Oysa bu çok tehlikeli. Altın saat olarak adlandırılan ilk 60 dakikada yapılan müdahale, ölüm riskini ciddi şekilde azaltıyor. Ambulans çağırmaktan çekinmeyin."
Van gibi coğrafi açıdan dağlık ve merkeze uzak ilçeleri bulunan bir ilde, ambulans helikopterlerin kullanılması da hayat kurtarıcı olabiliyor.
Van’daki Sağlık Hizmetleri Donanımlı Mı?
Prof. Dr. Yüksel Kaya, Van’daki hastanelerin kalp krizi müdahalelerinde güçlü bir altyapıya sahip olduğunu belirtiyor:
"Van Bölge Eğitim ve Araştırma Hastanesi başta olmak üzere angiografi ünitesi bulunan merkezlerde 7/24 hizmet veren ekiplerimiz var. Tıkalı damarlara balon ve stent işlemleri başarıyla uygulanıyor. Eğer hasta başka bir hastaneye gelmişse ve orada angiografi ünitesi yoksa, en hızlı şekilde Dursun Odabaş Tıp Merkezi gibi donanımlı bir merkeze naklediyoruz."
Kalp Krizinden Korunmak Mümkün
Epidemiyolojik veriler sağlıklı bir yaşam tarzının kalp krizi riskini %30-50 oranında azaltabileceğini gösteriyor. Prof. Dr. Kaya'nın önerileri şu şekilde:
Haftada en az 150 dakika yürüyüş veya egzersiz
Sigara ve alkolü bırakmak
Dengeli ve düşük tuzlu beslenmek
Stres yönetimini öğrenmek
Düzenli sağlık kontrolleri yaptırmak
“Kalp krizi, önlenebilir bir hastalıktır. Ne zaman geleceği belli olmaz ama risk faktörlerini azaltarak bu tehlikeyi büyük ölçüde kontrol altına almak mümkün,” diyor Kaya.
Son Söz: ‘Kalbinizin Sesini Dinleyin’
Prof. Dr. Yüksel Kaya’nın en net mesajı şu:
“Göğüs ağrısı, nefes darlığı, sol kola yayılan ağrı gibi belirtiler yaşıyorsanız zaman kaybetmeden 112’yi arayın. Kalbinizin sesini dinleyin, hayatınızı kurtarın.