Van’da son haftalarda kent merkezinde dikkat çeken bir durum yaşanıyor. Akşam saatlerinde birçok dükkân kepenk kapatıyor, sokaklar sessizliğe bürünüyor. Esnaf, müşteri yokluğundan ve artan maliyetlerden şikâyetçi.
Van’da akşam saatleri eskisi kadar hareketli değil. Havanın kararmasıyla birlikte çarşı ve sokaklar hızla boşalıyor. Esnaflar, ekonomik daralmanın etkisiyle kepenklerini erken indirmek zorunda kaldıklarını söylüyor.
“Müşteri Yok, Açık Kalsak da Zarar Ediyoruz”
Kentteki esnaf, günlük işlerin giderek azalmasından yakınıyor. Bir mağaza işletmecisi, eskiden akşam 9’a kadar açık kalabildiklerini ancak artık saat 7’yi bile bulamadıklarını belirterek şunları söyledi:
“Eskiden ışıklarımız geç saatlere kadar yanardı. Şimdi müşteri yok. Açık kalsak da elektrik masrafı, kira, çalışan gideri derken zarar ediyoruz.”
Benzer şekilde birçok işletme sahibi, artan enerji maliyetleri, yüksek kira bedelleri ve ürün tedarikindeki fiyat artışlarının altından kalkamadıklarını ifade ediyor.
Ekonomik Durgunluğun Gölgesi
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) yayımladığı son raporlar, Van’daki ekonomik daralmayı rakamlarla ortaya koyuyor. Kişi başına düşen gelir, Türkiye ortalamasının oldukça altında kalırken, kent son yıllarda ekonomik performans açısından en fazla gerileyen illerden biri olarak öne çıkıyor.
TÜİK verilerine göre Van’da ticaret hacmi son bir yılda yaklaşık yüzde 18 oranında küçüldü. İşsizlik oranı ülke ortalamasının üzerinde, kayıt dışı istihdam ise dikkat çekici seviyelerde.
Günlük Yaşama Yansıyan Kriz
Ekonomik zorluklar yalnızca dükkânların değil, vatandaşların da yaşam tarzını değiştiriyor. Hanehalkı gelirindeki düşüş, insanların temel ihtiyaçlar dışında harcama yapmasını zorlaştırıyor. Bu da akşam saatlerinde alışverişin durma noktasına gelmesine yol açıyor.
Bir kent sakini, “Eskiden şehir daha canlıydı. Şimdi herkes erken evine dönüyor, dükkânlar kapanınca sokaklarda kimse kalmıyor. Van adeta ölü bir şehir gibi oluyor” sözleriyle durumu özetledi.
Güvenlik ve İklim Faktörü
Ekonomik etkenlerin yanı sıra Van’ın sert iklim koşulları da akşam hareketliliğini azaltıyor. Kış aylarında havanın erken kararması ve düşük sıcaklıklar, sokaklarda kalmayı zorlaştırıyor. Güvenlik kaygıları da vatandaşların erken saatlerde evlerine çekilmesinde etkili oluyor.
Yaz Aylarında Kısmi Canlanma
Yaz mevsiminde Van Gölü çevresinde kafe ve restoranların daha geç saatlere kadar açık kaldığı gözleniyor. Ancak bu hareketlilik, kent merkezindeki genel ekonomik durgunluğu ortadan kaldırmaya yetmiyor.
“Van’da Gece Hayatı Bitmek Üzere”
Vatandaşlar, kentteki sessizliği en çok akşam saatlerinde hissettiklerini söylüyor. Bir başka Vanlı, “Eskiden arkadaşlarımızla dışarı çıkardık, çarşıda vakit geçirirdik. Şimdi dükkanlar kapanıyor, şehir bomboş kalıyor. Van’da gece hayatı bitmek üzere” diyerek değişimi anlattı.