Van’da ekonomik kriz derinleşiyor, her ay yaklaşık 100 işletme kepenk indiriyor. Artan maliyetler ve düşen tüketici gücüyle esnaf zor günler geçirirken, kapanan dükkanların sayısı alarm veriyor. Bölge ekonomisinin can damarlarından olan esnafın durumu giderek kritikleşiyor.
Van’da esnafın durumu alarm veriyor. Son bir yılda yüzlerce işletme kapısına kilit vururken, yeni açılan dükkan sayısı ise büyüme için yeterli değil. Peki, Van’da kaç esnaf var, hangi sektörler ayakta kalmayı başarıyor, hangileri iflasın eşiğinde? TÜİK, Van Ticaret ve Sanayi Odası ile Esnaf ve Sanatkârlar Odası verileri ışığında çarpıcı rakamlar ortaya çıktı.
Her Ay Yüzlerce İşletme Kapanıyor
Van’da son 12 ayda yaklaşık 1200 işletme kapanarak ekonomide ciddi yara açtı. Bu da aylık ortalama 100 işletmenin faaliyetlerine son verdiği anlamına geliyor. Özellikle küçük esnaf ve hizmet sektörü bu süreçten ağır darbe aldı. Pandeminin ardından yükselen maliyetler, artan kira bedelleri ve azalan tüketici gücü, işletmelerin sürdürülebilirliğini tehdit ediyor.
Van’da Kaç Esnaf Var? Sektörlerin Durumu Nasıl?
Van Ticaret ve Sanayi Odası kayıtlarına göre il genelinde 15 binin üzerinde kayıtlı esnaf bulunuyor. Ancak bu sayı, son dönemde kapanan işletmelerin etkisiyle sabit kalmakta zorlanıyor.
-
Gıda ve Market İşletmeleri: Van’da en çok açılan işletme türü. Vatandaşların temel ihtiyaçlarına yönelik bu sektör, krizlere rağmen direnç göstermeye çalışıyor.
-
Kıyafet ve Tekstil: Özellikle genç nüfusun yoğun olduğu bölgelerde açılan mağazalar artarken, artan maliyetler nedeniyle kapananların oranı da yüksek.
-
Kafe, Lokanta ve Restoranlar: Pandemi sonrası toparlanma sürecinde olan bu sektör, Van’ın ekonomik canlanmasında önemli rol oynuyor. Ancak kira artışları ve personel bulma sorunları riskleri artırıyor.
-
Elektronik ve Teknoloji Mağazaları: Talebin artmasıyla yeni açılanlar var, ancak yüksek sermaye gereksinimi nedeniyle girişimci sayısı sınırlı.
Kapanan İşletmelerin Sektörel Dağılımı
TÜİK verilerine göre kapanan işletmelerin %40’ı perakende ticaret, %25’i ise yeme-içme sektörü alanında. Van Esnaf ve Sanatkârlar Odası Başkanı, “Artan maliyetler, kredi erişimindeki zorluklar ve tüketici talebindeki düşüş, esnafımızı büyük sıkıntıya soktu,” diyor.
Van Esnafı Umutlu mu?
Yeni açılan işletmelerin sayısı kapananların çok gerisinde. Ancak sektör temsilcileri, kamu destekleri ve yerel yönetimlerin esnafa yönelik teşviklerinin artması halinde toparlanmanın mümkün olduğunu belirtiyor. Öte yandan, genç girişimciler teknoloji ve dijital pazarlama alanında fırsatlar yakalamaya çalışıyor.Uzmanlardan Öneri
Ekonomistler, Van’daki işletmelerin ayakta kalabilmesi için öncelikle finansmana erişimin kolaylaştırılması, vergi indirimleri ve yerel pazarlama desteklerinin artırılması gerektiğini vurguluyor. Ayrıca, dijital dönüşüme uyum sağlayan işletmelerin rekabet avantajı yakalayacağına dikkat çekiliyor.