Van’ın kalbinde yükselen ve tarihi hanların izlerini bugünün sokaklarına taşıyan Van Bedesteni, sanatla iç içe bir yaşam alanına dönüştü. Nisan ayında kapılarını açan çarşı, sadece bir alışveriş noktası değil; kültür, sanat ve üretimin aynı çatı altında buluştuğu bir merkez haline geldi.
Tarihi Tekel Binası’nın arkasında inşa edilen Van Bedesteni, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı (DAKA)’nın destekleriyle hayata geçirildi. Van Valiliği ve Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı (YİKOB)’un katkılarıyla yürütülen bu proje, geçmişin ruhunu bugünün insanıyla buluşturmayı amaçlıyor.
12 Sanatkâr, 1 Kültür Odağı
Şu anda çarşıda çömlekçilikten hat sanatına, halı-kilim dokumadan gümüş işlemeciliğine kadar birçok alanda üretim yapan 12 esnaf faaliyet gösteriyor. Alt katta 10 dükkan bulunurken, üst katta hem kitap kafe hem de Van mutfağından lezzetlerin sunulduğu iki ayrı kafe yer alıyor. Çarşı, ziyaretçilere yalnızca alışveriş değil, gün boyu kültürle iç içe bir deneyim sunuyor.
“İlk Başta Kimse Bilmiyordu, Şimdi Duyan Geliyor”
Çarşı esnaflarından Yavuz Selim Camuşcu, çarşının kısa sürede gösterdiği gelişimi şöyle özetliyor:
“İlk başta halk buranın açık olduğunu bile fark etmedi. Ama son bir aydır düzenlenen sergiler, etkinlikler ve çocuk kitap günleri sayesinde ilgi artmaya başladı. Her gelen bir başkasına söylüyor. Adım adım büyüyen bir hareket bu.”
Atölyeler Sokaklara Taştı
Eskiden apartman köşelerinde faaliyet gösteren sanatkarlar, artık üretim süreçlerini vatandaşın gözleri önünde gerçekleştiriyor. Bu değişim, sanat ile halk arasındaki bağı güçlendiriyor. Camuşcu, “Vatandaş geliyor, nasıl yapıldığını izliyor. Bu büyük bir fark yarattı.” diyor.
Kar Değil, Kültür Öncelikli
Van Bedesteni ticari kazançtan çok kültürel mirasın yaşatılmasını hedefliyor. Esnaf Camuşcu, “Buradaki dükkanlar sembolik karlarla çalışıyor. Amacımız sanatı yaşatmak. Burası bir geçim değil, bir koruma alanı. Turizm hareketlenince daha da canlanacağız.” sözleriyle projeye duyduğu inancı dile getiriyor.
Yıkılan Hanların Ruhu Bu Çarşıda
1915 öncesinde Van’da bulunan hanların yıkılmasıyla kaybolan kültürel miras, Bedesten Çarşısı ile yeniden canlanıyor. Camuşcu, “Eskiden bedestenler vardı. Bugün Van’da ayakta kalan bir han yok. Ama bu çarşıyla o kültürü yeniden yaşatıyoruz. Bu bir başlangıç. Van’ın başka noktalarında da benzeri yapılmalı.” diyor.
Van Bedesteni, geçmişin izlerini bugüne taşırken, sanat ve kültürü harmanlayan özgün yapısıyla kente yeni bir soluk getiriyor. Yakın gelecekte düzenlenecek kültür-sanat etkinlikleriyle çarşı, Van’ın kültürel turizmine de yeni bir yön verecek gibi görünüyor.