Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)’in açıkladığı genel bölge raporunda Van’ın durumu pek de iç açıcı değil.
TÜİK Van Bölge Müdürlüğü, TRB2 bölgesinde yer alan ve aralarında Van’ın da olduğu, Muş, Bitlis ve Hakkari illerine dair bölgesel raporunu açıkladı. Ağustos 2025 verilerinde Van’ın ve bölgenin durumu pek iyi değil.
Nüfus ve Göç, Eğitim, Sağlık, Doğum, Evlenme ve Boşanma, İşgücü, Dış Ticaret, Yapı İzin, Konut Satış, Ulaştırma, Enerji, Tarım, Hayvancılık, Çevre ve Turizm gibi alanlarda güncel istatistik verileri kamuoyuna duyuruldu.
VAN VE İLÇELERİNİN NÜFUS DURUMU NE OLDU?
Genel anlamda Van ve ilçelerinde nüfus azalması oldu. Verilere göre, Van’ın nüfusu 2022’de 1 milyon 128 bin 749 iken, 2023’te 1 milyon 127 bin 612, 2024’te ise 1 milyon 118 bin 87 oldu. 2024 yılında Van’ın ilçe nüfus verileri de açıklandı. Buna göre, İpekyolu’nun nüfusu 356 bin 977, Erciş’in 170 bin 209, Tuşba’nın 165 bin 885, Edremit’in 130 bin 768, Özalp’ın 53 bin 966, Çaldıran’ın 52 bin 614, Muradiye’nin 42 bin 986, Başkale’nin 41 bin 159, Gürpınar’ın 29 bin 982, Gevaş’ın 26 bin 597, Çatak’ın 17 bin 389, Saray’ın 17 bin 382 ve Bahçesaray’ın nüfusu ise 12 bin 173 oldu. Van'ın en kalabalık ilçesi 356 bin 977 kişiyle İpekyolu olurken, onu 170 bin 209 kişiyle Erciş ve 165 bin 885 kişiyle Tuşba takip ediyor. Türkiye genelinde 2023-2024 aralığında yıllık nüfus artış oranı binde 3,4 oldu. Van’da binde eksi 8,5 olurken, Muş’ta binde eksi 19,1, Bitlis’te binde 0,2, Hakkari’de ise binde eksi 19,1 olarak gerçekleşti.
VAN NÜFUS SIRALAMASINDA BİRİNCİLİĞİNİ KORUYOR
2024 yılı itibarıyla bölgenin toplam nüfusu 2 milyon 157 bin 887 olarak kaydedildi. Bu nüfusun 1 milyon 118 bin 87'si Van'da, 392 bin 301'i Muş'ta, 359 bin 808'i Bitlis'te ve 282 bin 191'i Hakkari'de ikamet ediyor. Muş’un ve Hakkari’nin nüfusu azalırken, Bitlis’in nüfusu arttı.
VAN’DA GÖÇ SORUNUNA ÇÖZÜ BULUNAMIYOR
Bölgenin yıllık nüfus artış hızı 2023-2024 döneminde Türkiye ortalamasının altında kaldı. Muş, Bitlis ve Hakkari illeri bu dönemde nüfus kaybederken, Van ise az da olsa nüfus artışı gösterdi. Bölge, en fazla göçü 54 bin kişiyle Van'dan verirken, Van 31,4 bin kişiyle en fazla göç alan il oldu. Van, 31 bin 400 kişi göç alırken 76 bin kişi göç verdi ve net göçte 22 bin kişilik kayıp yaşandı. Van’da başta eğitim, sağlık ve işsizlik nedeniyle göç sorunu devam ediyor.
HANEHALKI BÜYÜKLÜĞÜNDE VAN, TRB2 BÖLGESİNDE İKİNCİ SIRADA YER ALDI
2024 verilerine göre, bölgenin ortalama hanehalkı büyüklüğü Türkiye ortalamasının (3,11 kişi) üzerinde yer alıyor. Hakkari 4,36 kişi ile en yüksek ortalamaya sahipken, onu Van (4,22), Muş (4,20) ve Bitlis (3,99) izliyor.
BÖLGE İŞSİZLİKTE BİRİNCİ VAN 2. SIRADA YER ALDI
Van’da işsizlik oranı yüzde 16,7’den yüzde 12,1’e geriledi. İstihdam oranı yüzde 47,5, işgücüne katılım oranı ise yüzde 42,5 olarak açıklandı. TRB2 bölgesinin işsizlik oranı 2024 yılında yüzde 15,3 olarak belirlendi. Aynı yıl Türkiye genelinde bu oran yüzde 8,7 seviyesinde kalırken, bölgenin istihdam oranı ise yüzde 39,5'te kaldı.
EĞİTİM VE OKURYAZARLIK VERİLERİ DE AÇIKLANDI
2023 verilerine göre, Van, Muş, Bitlis ve Hakkari'deki okuryazar nüfus oranı yüzde 95'in üzerinde seyrediyor. İlkokulda net okullaşma oranı yüzde 90'ın üzerindeyken, ortaöğretimde (lise) bu oran yüzde 80'in altına düşüyor.
2023-2024 eğitim-öğretim yılında bölgede ilköğretimde öğretmen başına ortalama 18, ortaöğretimde ise 13 öğrenci düşüyor. Derslik başına düşen öğrenci sayısı ise ilköğretimde 22, ortaöğretimde 21 olarak tespit edildi. Van’da öğretmen başına düşen öğrenci sayısı ilkokulda 19, ortaokulda 15, lisede 14 olarak hesaplandı. Okuryazarlık oranı ise yüzde 97,6 seviyesinde gerçekleşti.
SAĞLIK PERSONELİ VE YATAK SAYISI
2023 yılında bölgede bir hekime düşen kişi sayısı 617, bir hemşireye düşen kişi sayısı ise 351 olarak açıklandı. Van'da yatak başına düşen kişi sayısı 367 olarak dikkat çekiyor.
DOĞUM VE EVLİLİK ORANLARI DÜŞTÜ
Kaba doğum hızı 2024 yılında bölgede binde 17,9 olarak belirlenirken, kaba evlenme hızı binde 5,81'e düştü. Ortalama ilk evlenme yaşı erkeklerde 28,1, kadınlarda ise 25,4 olarak kaydedildi. Van’da kaba doğum hızı binde 19,3 olarak ölçülürken bebek ölüm hızı binde 12,4 seviyesinde gerçekleşti. 2024’te kaba evlenme hızı binde 6,9 olurken, boşanma hızı binde 0,7 seviyesinde kaldı. İlk evlenme yaşı kadınlarda 26,5, erkeklerde 28,9 olarak kaydedildi. Bölgedeki ölümlerin en büyük nedeni, yüzde 30'u aşan oranla dolaşım sistemi hastalıkları oldu.
VAN’IN EKONOMİK VE TİCARİ DURUMU!
2024’te Türkiye’nin GSYH büyüme hızı yüzde 3,3 olurken, Van’ın da dahil olduğu TRB2 bölgesinde kişi başına düşen gelir 132 bin TL olarak hesaplandı. Van’ın ihracatı 2025’in ilk yedi ayında 14,1 milyon dolar, ithalatı ise 45,5 milyon dolar olarak kaydedildi.
VAN KONUT VE YAPI ALANINDA İYİ BİR DURUMDA
2024’te Van’da 5 bin 77 daireye yapı kullanım izin belgesi verildi. 2025’in ilk yedi ayında kentte 5 bin 402 konut satışı gerçekleşti.
VAN’DA ULAŞIM VE TRAFİK SORUNU ÇÖZÜMSÜZ KALDI
Kentte 2025 yılı ortasında 92 bin 600 motorlu kara taşıtı bulunuyor. 2024’te meydana gelen 5 bin 969 trafik kazasında 51 kişi hayatını kaybetti. Kişi başına düşen günlük içme suyu kullanımı 204 litre olarak belirlendi. Van’da şehir içi ve şehir dışı trafik sorunu henüz çözüm bulunamadı. Çevre yolunun tamamlanamaması ve şehir içi trafik sorununu çözecek adımların yeterli düzeyde atılmaması, sorunun devamını sağlıyor.
TARIM VE HAYVANCILIK VERİLERİ YETERLİ DEĞİL
Van’da toplam tarım alanı 3,8 milyon dekar olarak kaydedildi; bunun 3 milyon 11 bini ekili alanlardan oluştu. 2024 yılında büyükbaş hayvan sayısı 150 bin, küçükbaş hayvan sayısı ise 3,3 milyon oldu.