Sosyal güvenlik sistemi, sigortalı bireylerin vefatı sonrası geride kalan aile bireylerini maddi olarak desteklemeye devam ediyor. Özellikle kadınlar açısından, hem eşten hem de babadan maaş alma imkânı bazı şartlar altında mümkün olabiliyor.
Vefat eden sigortalının geride kalan eşine, çocuklarına ve belirli durumlarda anne ya da babasına ölüm aylığı bağlanabiliyor. Ancak bunun için, sigortalının belirli bir süre prim ödemiş olması gerekiyor. 2008 sonrası düzenlemelere göre, SSK’lılar için en az 900, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı sigortalıları için ise en az 1800 gün prim ödemesi şartı aranıyor.
EŞ VE ÇOCUKLARA MAAŞ ORANLARI DEĞİŞİYOR
Ölüm aylığında bağlanacak oranlar, eşin çalışıp çalışmadığına ya da emekli olup olmamasına göre değişiklik gösteriyor.
Çalışmayan ya da emekli olmayan eşe maaşın yüzde 75’i bağlanırken, çalışan ya da emekli olan eşe bu oran yüzde 50’ye düşüyor.
Çocuklara ise genellikle maaşın yüzde 25’i oranında ödeme yapılıyor. Erkek çocuklar bu haktan 18 yaşına kadar yararlanabiliyor; eğitim devam ediyorsa bu süre 25 yaşına kadar uzayabiliyor. Kız çocukları ise evlenene ya da sigortalı bir işe girene kadar aylık alabiliyor.
ÇİFTE MAAŞ MÜMKÜN MÜ?
1 Ekim 2008’de yürürlüğe giren 5510 sayılı kanun, aynı sigorta kolundan hem eşten hem babadan maaş alınmasının önünü kapattı. Ancak farklı sigorta kollarına tabi olanlar ya da ölümler 6 Ağustos 2003 tarihinden önce gerçekleştiyse, çifte maaş alma hakkı doğabiliyor.
Yargıtay’ın 2011 ve 2012 yıllarındaki kararları, bu tarihten önce vefat eden eş veya babadan dolayı çift maaş alınabileceğini ortaya koyuyor.
BAZI DURUMLARDA ÜÇ GELİR MÜMKÜN
Bazı özel durumlarda ise üç farklı kaynaktan maaş alınabiliyor. Örneğin; eşi vefat etmiş, aynı zamanda kendi emekli maaşını alan ve aktif olarak çalışan bir kadın, hem ölüm aylığını, hem emekli maaşını, hem de maaşlı çalıştığı işten gelir elde edebiliyor.
Benzer şekilde, çalışmayan ve evli olmayan bir kız çocuğu da hem annesinden hem babasından maaş alabiliyor. Bu durumda yüksek olan maaşın tamamı, diğer maaşın ise yarısı ödeniyor.
BAŞVURU ŞARTI VAR
Ölüm aylığı hak sahiplerine otomatik olarak bağlanmıyor. Maaş almak isteyenlerin Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) müdürlüklerine şahsen başvurmaları veya e-Devlet üzerinden başvuru yapmaları gerekiyor.
