Kahramanmaraş merkezli yaşanan ve 10 ilde büyük yıkımlara ve can kayıplara neden olan depremin ardından, Van’da olası depremler için çalışmalar belli bir süre hız kazansa da şimdilerde gündemdeki yeri yavaş yavaş düşmeye başladı. 2011 yılında Van’da yaşanan 2 büyük yıkıcı depremde yapıların birçoğu yıkılmış v 644 vatandaş ise hayatını kaybetmişti. Depremin ardından hasarlı yapıların birçoğu hala yıkılmazken, vatandaşların korkusu da giderek artıyor. Konu ile ilgili konuşan Dirençli Kentler Topluluğu Derneği Başkanı Fırat Durmaz , “Depreme karşı kentlerin dirençli hale getirilmesi lazım. Yeni yapılan binaların büyük bir çoğunluğunun sağlam olduğunu biliyoruz ama yeni yapıların sağlam olması, eski yapıların gözden geçirilmemesi anlamına gelmez.” İfadelerini kullandı.
“ELİMİZDE BİR VERİ YOK”
Depremin her zaman bir şok etkisi yarattığını söyleyen Durmaz, “ Ani şok etkisi yaratan felaketlerden biri de depremdir. Depremle beraber zaman zaman sel felaketleri, yangın felaketleri de yaşıyoruz. Ama deprem her zaman bizim için öncelikli olmuştur. Deprem ani bir şok etkisi yaratır. Dolayısıyla ani şok etkisindeyse eğer şehriniz, toplumunuz bu konuda hazırlıklı değilse maalesef sonuçları da çok büyük olabiliyor. Can ve mal kayıplarına sebep oluyor. Kentlerin ve toplumların dirençli hale getirilmesi lazım. Bununla alakalı yapısal planlamanın göz önünde tutulması,şehrin yapı stoklarının değerlendirilmesi lazım. Maalesef şu anda Van'da ne kadar stok var, hangi yapılar, ne durumda, hangi yılda yapılmış, depreme karşı davranışları ne olur, bununla alakalı elimizde bir veri yok. Bu çalışmaların öncelikle yapılması lazım.” Şeklinde konuştu.
“VERİLER SAĞLAM OLURSA ÖNLEMLER DE SAĞLAM OLUR”
Kent genelinde yapı stoku, durum ve kontrolleri ile ilgili geniş çalışmaların yapılması gerektiğini belirten Durmaz, “ Uzun vadeli bir projedir ama eğer elinizdeki veriler sağlam durursa onunla alakalı alacağınız önlemler de sağlam olur. Son dönemlerde yapılar öyle söyleyeyim,kontrol altında yapılıyor. Yok denetim mekanizmaları var. Çevre şehirciliğinin kontrol mekanizmaları var, yerel yönetimlerin mekanizmaları var. gerekirse STK'ların mesleki odaların kendi kontrol mekanizmaları var. Dolayısıyla yeni yapılan binaların büyük bir çoğunluğunun sağlam olduğunu biliyoruz ama yeni yapıların sağlam olması, eski yapıların gözden geçirilmemesi anlamına gelmez. Bununla alakalı maalesef kentmizde bir çalışma yok. Yani bu uzun vadeli bir çalışma ama bu kentte ne kadar bina var? Bu stokların durumları nelerdir? Hangi yıllarda yapılmıştır? Yapının taşıyıcı sistemi nasıldır? Taşıyıcı sistem davranışı, deprem davranışı nasıl olur? Bununla alakalı bir veri çalışması, bir done, bir data olması lazım. Eğer bunlar tamamlanırsa kentin dirençli haline getirilmesi daha kolay olacaktır.”Şeklinde konuştu.
KAMU BİNALARI NE KADAR SAĞLAM?
Van’da yeni yapılan kamu binalarının sağlam olduğunu belirten Durmaz, “Yakın zamanda yapılmış olan kamu binalarının sağlam olduğunu biliyoruz. Çünkü o binalar mevcut deprem yönetmeliklerine göre yapılmış binalar. Gerekli yapı kontrollerinin yapılmış olduğu binalardır. Ama eski binalar hakkında açıkçası elimizde bir veri bir döne yok. Yani bu doneler belki ilgili kurumlarda vardır. Ama eski binaların zamanla deforme olduklarını biliyoruz. Çünkü bizim yapı tasarımda kullandığımız en önemli taşıyıcı malzemelerden biri betondur. Zaman içerisinde bu beton gittikçe yıpranır ve taşıyıcılık özelliğini kaybeder. Dolayısıyla bazı binalarımız çok eski. Özellikle valilik binamız çok eski gerekli numuneler, gerekli tasarımlar, performans analizleri yapılmıştır. Ama kamu binalarında özellikle eski olan binaların tekrar elden geçirilmesi, güçlendirilmesi ve yenilenmesi önem arz etmektedir. Çünkü biliyorsunuz olası bir deprem anında vatandaşların en başta kullanabileceği, sığınabilecekleri yerlerde biri de kamu binalarıdır. Dolayısıyla o binaların elden geçirilmesi, özellikle eski olan binaların yenilenmesi önem arz ediyor” Diye konuştu.
Van65haber / Kamuran DEMİR
