Van'da bulunan tescilli kültür varlıklarından Tahir Paşa Konağı, yürütülen rekonstrüksiyon çalışmalarıyla yeniden ayağa kaldırılıyor. Van Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı (YİKOB) tarafından sürdürülen projede, konağın geleneksel mimari tekniklerle yeniden inşa edilmesi hedefleniyor.
Günümüzde Elmas Öztürk’e ait olan konakta kaba inşaatın yüzde 85’i tamamlandı. Restorasyonun tamamlanmasının ardından yapının kültür ve sanat etkinliklerine ev sahipliği yapması planlanıyor.
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi Mimarlık Bölüm Başkanı Doç. Dr. Şahabettin Öztürk, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Yaklaşık 7 aylık bir süre içerisinde yapının yüzde 85’lik kısmı tamamlandı. Bilindiği üzere bu yapı özel mülkiyete ait olmakla birlikte, Van Valiliği, Van Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı (YİKOB) ile yapı sahibi arasında hazırlanan protokol kapsamında çalışmalar Van Valiliği tarafından yürütülmektedir. Konağın inşasında genel olarak geleneksel yöntemler tercih edilmiştir. Van sivil mimarlığının özgün örneklerinden biri olan Tahir Paşa Konağı'nda ana yapı malzemesi olarak kerpiç kullanılmış; buna ek olarak kısmen taş, ahşap ve tuğla da yapı elemanları arasında yer almıştır. Düz dam örtü sistemine sahip olan konak, yaklaşık 600 metrekarelik kapalı alana sahiptir ve iki katlı bir plan özelliği göstermektedir. Yapının arka kısmında ise çeşitli etkinliklerde kullanılmak üzere çok amaçlı bir salon düzenlemesi yapılmıştır” dedi.
Doç. Dr. Öztürk, yapının mimari değerinin yanı sıra tarihî kişiliklerle olan bağının da önemli olduğunu belirterek şu ifadelere yer verdi:
“1880’li yıllardan 1990’lı yıllara kadar aktif olarak kullanılan Tahir Paşa Konağı, sadece mimari değeriyle değil, tarihî kişiliklere ev sahipliği yapmasıyla da büyük bir anlam taşımaktadır. 1898-1906 yılları arasında Van Valiliği görevinde bulunan Tahir Paşa'nın bir dönem bu konakta ikamet etmesi, ayrıca Kâzım Karabekir Paşa'nın babası burada görevliyken çocukluk yıllarını bu yapıda geçirmesi, konağın tarihî önemini artıran unsurlar arasındadır. Yıllar boyunca pek çok tarihî olaya ve şahsiyete tanıklık eden konak, Van'ın kültürel mirasında özel bir yere sahiptir.”
Yaklaşık 850 metrekarelik kapalı alana sahip olan iki katlı yapı, 19. yüzyıl sonlarında Osmanlı yönetici sınıfı tarafından kullanıldı. Tahir Paşa’nın konutu olarak bilinen yapı, bir dönem Kazım Karabekir Paşa’nın çocukluğuna da ev sahipliği yaptı. 1979 yılında Ankara Yüksek Anıtlar Kurulu tarafından tescillenen konak, uzun yıllar boyunca kısmen kullanılsa da zamanla bakımsızlık nedeniyle yıkılmaya yüz tuttu. Yeniden ayağa kaldırılmasıyla, Van’ın geleneksel konut mimarisine kazandırılmış olacak.
