Van’da kira fiyatlarındaki fahiş artışlar vatandaşın belini bükerken, şimdi de bazı ev sahiplerinin ‘enflasyon oyunu’ ile kiracılar mağdur ediliyor. Ev sahipleri, sözleşme yenileme dönemlerinde “kira artışı enflasyona göre yapılacak” diyerek söz veriyor ancak yıllık Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) oranı düştüğünde bu kez “enflasyon düştü, daha çok zam yapmam lazım” bahanesiyle yüksek oranlarda zam talep ediyor. Bu duruma tepki gösteren kiracılar, her yıl belirsizlik içinde kira ödemeye zorlandıklarını belirtiyor.i
Van’da konut kiralarında yaşanan fahiş artışa bir de ‘enflasyon oyunu’ eklendi. Van 65 Haber Gazetesi’ne ulaşan bilgilere göre, bazı ev sahipleri kira artışlarını Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı enflasyon oranlarına göre yapacaklarını beyan etmesine rağmen, yıllık oranların düşmesiyle birlikte bu karardan geri dönüyor. “Enflasyon düştü, o nedenle daha fazla zam yapmam gerekiyor” gibi çelişkili gerekçelerle hareket eden ev sahipleri, kiracılara yüzde 100’ü bulan zam talepleriyle yeni sözleşmeler dayatıyor. Şehir genelinde çok sayıda kiracı bu keyfi uygulamalardan dolayı mağdur durumda.
“HER YIL YENİ BİR BELİRSİZLİK YAŞIYORUZ”
Ev sahiplerinin kafasına göre zam yapmasının fırsatçılık olduğunu söyleyen ev hanımı Ayşe Yıldırım, "Ben Van’ın merkezinde kirada oturuyorum. Eşimle birlikte 4 kişilik bir aileyiz. Son birkaç yılda kiralar o kadar hızlı arttı ki artık ay sonunu getirmek çok zor. Bu yıl da kira sözleşmemizi yenilemek üzereyiz. Ev sahibimiz başta enflasyona göre zam yapacağız, TÜFE neyse o kadar olur, dedi ama TÜFE düştükten sonra artan diğer masraflar var, zam daha fazla olacak diye geri adım attı. Bu ne demek bilmiyoruz. Enflasyon düşmüş ama neden zam artıyor? Bize mantıklı bir açıklama yapmadılar, sadece, ya kabul edeceksiniz ya da çıkacaksınız dediler. Kiracı olarak çaresiziz. Bir yandan geçim derdi, bir yandan artan kiralar… İhtiyaçlar var, çocuklarımın okulu var, biz de bu evde kalmaya mecburuz. Bu belirsizlik, sürekli zam endişesi bizi psikolojik olarak da yoruyor. Kiralar nereye kadar artacak bilmiyoruz. Devlet yetkililerinden bu konuda somut adımlar bekliyoruz. Kiracılar artık dayanılacak durumda değil” dedi.
“VATANDAŞA BÜYÜK YÜK”
3 yıldır kirada kaldığını ve ev sahiplerinin keyfi uygulamalarının herkesi mağdur ettiğini söyleyen Hasan Karataş, “Van’da öğretmenlik yapıyorum ve yaklaşık 3 yıldır kirada oturuyorum. Son iki yıldır kiralar öyle bir arttı ki maaşımızın büyük bir kısmı kiraya gidiyor. Geçen sene kira artışı yapılırken ev sahibi önce, enflasyon oranında zam yapacağız, dedi. TÜFE yüksek olduğu için zam da yüksek oldu ama kabul ettik, mecburduk. Fakat bu yıl TÜFE oranı düşünce rahatlarım diye umut ettim ama tam tersi oldu. Ev sahibi, enflasyon azaldı ama genel giderler arttı, bu nedenle zam oranı yüksek olacak, diyerek beklenmedik şekilde yüzde 60’ın üzerinde zam talep etti. Bizim gibi gençler için bu çok büyük bir yük. Zaten birçok genç şehirden başka yerlere gitmek zorunda kalıyor. Kalacak yer bulmak bile zor. Böyle devam ederse Van’da genç nüfus azalacak, bu da uzun vadede kent için büyük kayıp olur. Devletin kira artışlarını sınırlayan daha net ve uygulanabilir kurallar getirmesi gerekiyor. Kiracılar olarak bizler sadece yaşamak ve çalışmak istiyoruz ama artan kira bedelleri bu hakkımızı elimizden alıyor. Artık çaresiz hissediyoruz.” ifadelerini kullandı.
EV SAHİPLERİ TOPU GİDERLERE ATTI
Ev sahibi Mehmet Beyaztaş ise “Kiraları piyasa koşullarına göre belirlemek zorundayız, enflasyon bizim için de büyük sorun” dedi. Beyaztaş,” “Benim Van’da 5 dairem var ve hepsi kirada. Her yıl kira artışlarını TÜFE’ye göre yapmaya çalışıyorum ama bazen bu yeterli olmuyor. Çünkü sadece enflasyon değil, elektrik, su, doğalgaz, bakım, vergi ve diğer masraflar da artıyor. Geçen yılki zam oranı TÜFE yüzde 60 civarındaydı, bu yıl ise TÜFE biraz geriledi ama genel giderlerimiz aynı hızla düşmedi. Kiracılara makul zamlar teklif etmeye çalışıyorum ama bazı arkadaşlar bunu farklı anlıyor. Elbette kimse kiraları gereğinden fazla artırmak istemez. Ancak ben de ev sahibi olarak maliyetlerimi karşılamak zorundayım. Bazen maalesef ekonomik gerçekler kiracıları ve ev sahiplerini zorluyor. Umarım devlet bu konuda daha etkin politikalar geliştirir, böylece herkes için adil bir denge kurulabilir.” diye konuştu.