Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Adalet Komisyonu’nda kamuoyunda “10. Yargı Paketi” olarak bilinen, Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun ile çeşitli kanunlarda değişiklik öngören 30 maddelik kanun teklifi kabul edildi. Yaklaşık 15 saat 15 dakika süren görüşmelerin ardından kabul edilen teklif, hem Türk Ceza Kanunu’nda (TCK) hem de infaz sisteminde önemli değişiklikler getiriyor.
Suça Teşebbüste Cezalar Artıyor
Teklife göre, TCK’nın 35. maddesinde yer alan "suça teşebbüs" düzenlemesinde önemli değişiklikler yapıldı. Daha önce suça teşebbüs halinde, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası yerine 13 ila 20 yıl arasında uygulanan ceza aralığı, 14 ila 21 yıl olarak revize edildi. Müebbet hapis yerine verilen 9 ila 15 yıl arası hapis cezası ise 10 ila 18 yıl arasına çıkarıldı.
Kasten Yaralama Suçlarına Daha Ağır Yaptırımlar
TCK’nın 86. ve 87. maddelerinde düzenlenen kasten yaralama ve ağırlaştırılmış yaralama suçlarının cezaları da artırılıyor.
Basit yaralamalarda alt sınır 1 yıldan 1 yıl 6 aya,
Basit tıbbi müdahaleyle giderilebilecek yaralamalarda ise 4 ay ila 1 yıl olan ceza, 6 ay ila 1 yıl 6 ay aralığına yükseltildi.
Ağırlaştırılmış kasten yaralamalarda ise mağdurun kalıcı hasar görmesi, hayati tehlike geçirmesi ya da hamile bir kadına karşı işlenmesi durumlarında cezanın alt sınırı 3 yıldan 4 yıla çıkarıldı. Her ağırlaştırıcı durumda alt sınırlar birer yıl artırıldı.
Tehdit ve Kamu Güvenliğine Yönelik Suçlarda Ceza Artışı
TCK’nın 106. maddesinde yapılan değişiklikle tehdit suçunun nitelikli hallerinde cezanın üst sınırı 5 yıldan 7 yıla yükseltildi.
Genel güvenliği kasten tehlikeye sokanlara yönelik 170. maddede de değişiklik yapıldı. Yangın çıkaran, çığ, sel, bina çökmesi gibi tehlikelere neden olan veya silahla ateş eden kişilere verilecek hapis cezası, 6 ay ila 3 yıl aralığından 1 yıl ila 5 yıl aralığına çıkarıldı. Bu eylemler toplu alanlarda işlenirse, ceza yarı oranından bir katına kadar artırılacak.
Trafik Güvenliğine İlişkin Yaptırımlar Sertleşiyor
Alkol veya uyuşturucu etkisi altında araç kullananlara verilecek cezanın alt sınırı 3 aydan 6 aya çıkarıldı. Ayrıca, TCK’daki "ulaşım araçlarının kaçırılması" suçunun başlığı genişletilerek “ulaşım araçlarının hareketinin engellenmesi, kaçırılması veya alıkonulması” şeklinde değiştirildi. Bu suçlarda “cebir veya tehdit” şartı kaldırıldı, böylece daha geniş eylemler cezai kapsam altına alındı.
Çocuk Hükümlüler İçin Yeni İnfaz Modeli
Teklifte, çocukların cezaevine giriş sürecine yönelik de önemli bir düzenleme yapıldı. Artık çocuk hükümlülerin infazına çocuk kapalı ceza infaz kurumlarında başlanacak ve uygun görülenler daha sonra çocuk eğitimevlerine gönderilecek.
Ayrıca 15 yıl veya daha az hapis cezası gerektiren suçlar nedeniyle tutuklanan çocuklar, idare ve gözlem kurulunun kararı ve infaz hakiminin onayıyla doğrudan çocuk eğitimevlerinde barındırılabilecek.
Cezaevinde Kalma Zorunluluğu Getirildi
Toplumda oluşan "cezasızlık algısına" karşılık olarak, denetimli serbestlik düzenlemelerinde önemli değişiklik yapıldı. Yeni düzenlemeyle birlikte, hükümlüler koşullu salıverilme tarihine kadar olan sürenin en az onda birini cezaevinde geçirmek zorunda olacak. Bu süre beş günden az olamayacak.
Mükerrir Suçlulara Yeni İnfaz Hakkı
Daha önce basit suçları birden fazla kez işleyen (mükerrir) hükümlüler denetimli serbestlikten faydalanamıyordu. Yeni teklifle, ikinci kez suç işleyen mükerrirlere de koşullu salıverilme hakkı tanınıyor. Ancak bu kişiler için cezanın dörtte üçünü infaz kurumunda geçirme şartı korunuyor.
Konutta ve Geceleyin Ceza İnfazı Genişletiliyor
Geceleyin ya da hafta sonu ceza infazı için sınırlar genişletildi. Kasten işlenen suçlarda cezanın üç yıla, taksirli suçlarda ise beş yıla kadar olanları kapsaması öngörülüyor. Cezaevinin uygun görmesi halinde bu infaz hafta içi de uygulanabilecek.
Konutta infaz süresi ise;
Kadınlar, çocuklar ve 65 yaşını doldurmuş kişiler için 3 yıla,
70 yaşını dolduranlar için 4 yıla,
75 yaşını dolduranlar için 5 yıla çıkarılıyor.
80 yaşını geçen hükümlülerin 6 yıla kadar olan cezaları konutlarında infaz edilebilecek.
Ağır Hasta ve Engelli Mahkumlara Konutta Müebbet Hariç İnfaz Hakkı
Ağır hastalık veya engellilik nedeniyle cezaevinde hayatını yalnız idame ettiremeyen, toplum güvenliği için ciddi risk taşımayan hükümlüler için de düzenleme getirildi. Bu hükümlüler için infaz hakimi, cezayı evde çekmelerine karar verebilecek. Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası alanlar bu kapsam dışında tutuldu.
Yıllık sağlık değerlendirmeleriyle takip edilecek bu mahkumlar, iyileşme durumunda yeniden cezaevine alınabilecek. 10 yıldan fazla cezası olanlar ise elektronik kelepçeyle izlenecek.
Sonraki Aşama Genel Kurul
Komisyonda kabul edilen 10. Yargı Paketi, önümüzdeki günlerde TBMM Genel Kurulu’na sunulacak. Genel Kurul’da da kabul edilmesi halinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girecek.
