Türkiye İstatistik Kurumu ( TÜİK), 2023 yılına ait Yoksulluk ve Yaşam Koşulları İstatistikleri'ni yayımladı. Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması sonuçları, bir önceki yıl olan 2022'yi referans alarak hanehalkı gelirleri, büyüklüğü ve kompozisyonu gibi unsurları değerlendiriyor. Elde edilen veriler, toplumun yoksulluk oranlarını, sosyal yoksunluğu ve yaşam standartlarını detaylandırıyor.
Yoksulluk Oranı Düşüş Göstermekte
Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 50'si dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sınırına göre, 2023 yılında yoksulluk oranı %13,5 olarak kaydedildi. Bu oran, 2022 yılına göre 0,9 puanlık bir azalmayı temsil ediyor. Medyan gelirin yüzde 60'ı temel alınarak yapılan hesaplamalarda ise yoksulluk oranı %21,3 oldu. Aynı şekilde, %40'lık ve %70'lik medyan gelir eşiklerinde de yoksulluk oranlarında düşüşler gözlemlendi.
Hanehalkı Yapısına Göre Yoksulluk
Yoksulluk oranı, hanehalkı tipine göre farklılıklar göstermekte. Çekirdek aile bulunmayan hanelerde yoksulluk oranı %7,7, tek kişilik hanehalklarında ise %7,3 olarak belirlendi. Tek çekirdek aileden oluşan hanelerde yoksulluk oranı %13,3'e geriledi. Bu veriler, geniş aile yapısının yoksulluk üzerindeki olumlu etkisini ortaya koyuyor.
Eğitim Düzeyi ve Yoksulluk İlişkisi
Eğitim durumu, yoksulluk oranlarında belirleyici bir faktör. Okur-yazar olmayan bireylerin %25,4'ü, yükseköğretim mezunlarının ise sadece %2,7'si yoksul olarak tanımlandı. Bu durum, eğitim seviyesinin artırılmasının yoksullukla mücadeledeki önemini vurguluyor.
Maddi ve Sosyal Yoksunluk
2023 yılı itibarıyla maddi ve sosyal yoksunluk oranı %14,4 olarak hesaplandı. Bu oran, 2022 yılına göre 2,2 puanlık bir azalma göstermektedir. Maddi ve sosyal yoksunluk, hanehalklarının temel ihtiyaçlarını karşılayamama durumunu ifade ediyor. Haneler, otomobil sahibi olma, ekonomik olarak beklenmedik harcamaları yapabilme gibi çeşitli kriterlere göre değerlendiriliyor.
Sürekli Yoksulluk
Dört yıllık panel veriler kullanılarak hesaplanan sürekli yoksulluk oranı ise %13,0 olarak belirlendi. Bu oran, bir önceki yıla göre 1 puanlık bir azalma göstermektedir.
Bölgesel Yoksulluk Farklılıkları
Yoksulluk oranı, bölgeler arasında da önemli farklılıklar göstermektedir. TRC1 (Gaziantep, Adıyaman, Kilis) bölgesinde yoksulluk oranı %3,1 ile en düşük seviyede kalırken, TRA2 (Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan) bölgesinde %14,6 ile en yüksek yoksulluk oranı kaydedilmiştir.
Sosyal Dışlanma Riski
Yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında olanların oranı %30,7 olarak tespit edilmiştir. Bu oran, 0-17 yaş grubunda %40,1, 18-64 yaş grubunda %28,0 ve 65 yaş üstü grubunda %23,1 seviyesindedir.
Konut Durumu ve Problemleri
Kendilerine ait bir konutta yaşayanların oranı %56,2 olarak hesaplandı. Ancak konutun izolasyonundan dolayı ısınma sorunu yaşayanların oranı %32,6 olarak kaydedildi. Ekonomik yükler de artmakta; hanelerin %58,0'ı taksit ödemeleri veya borçları olduğunu beyan etti.
