İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) Van Şube Başkanı Baran Bulut, kentteki ruhsatsız ve denetimsiz yapılaşmanın Van’ı büyük bir afet riskinin eşiğine getirdiğini açıkladı.
Betonlaşmanın hızla arttığı kentte güvenlik önlemlerinin yetersiz kaldığını vurgulayan Bulut’un uyarılarına destek veren vatandaşlar, can güvenliği için devletin kentsel dönüşüm sürecini hızlandırmasını bekliyor.
“KİMLİKSİZ BİNALARIN ENVANTERİ YOK”
İnşaat Mühendisleri Odası Van Şube Başkanı Baran Bulut, ruhsatlı yapıların bir kimliğe sahip olduğunu, ancak ruhsatsız binaların tam bir belirsizlik taşıdığını vurguladı. Bulut, “Bir yapı ruhsat aldığında taşıyıcı sisteminden statik ve mimari projelerine kadar tüm bilgileri kayıt altına alınır. Ancak ruhsatsız bir yapının kimliği yoktur; bu yapının teknik detaylarına ulaşmak imkansızdır” dedi.
“İMAR AFFI RİSKİ DAHA DA DERİNLEŞTİRDİ”
Geçmişte uygulanan imar affı politikalarını eleştiren Bulut, denetimsiz ve teknik yeterliliği olmayan yapıların yasal statü kazanmasının büyük bir güvenlik açığı yarattığını belirtti. Bu durumun hem toplum sağlığı hem de mühendislik etiği açısından düşündürücü bir tablo ortaya çıkardığını ifade etti.
“KAÇAK YAPIDA SORUMLU BULAMAZSINIZ”
Mühendislik hizmeti almayan tüm yapıların "kaçak" statüsünde olduğunu hatırlatan Bulut, olası bir felakette muhatap bulunamayacağına dikkat çekti: “Bu binalarda ne statik proje müellifi ne yapı denetimi ne de resmi bir müteahhit var. Resmî bir muhatap olmayınca, yaşanan yıkımların hesabını soracak kimseyi bulamazsınız.”
“6 ŞUBAT TECRÜBESİ DENETİMİN ÖNEMİNİ KANITLADI”
Ruhsatlı yapıların hayati önemini 6 Şubat depremleri üzerinden örneklendiren Bulut, “Deprem bölgesinde ezici çoğunlukla ruhsatlı ve denetimli binaların ayakta kaldığını gördük. Bu tablo, denetimin kağıt üzerinde bir prosedür değil, bir yaşam mücadelesi olduğunu gösteriyor” şeklinde konuştu.
“İMAR ENGELLERİ KAÇAK YAPIYI TETİKLİYOR”
Van’daki inşaat sezonunun kısalığına ve bürokratik süreçlere değinen Bulut, vatandaşların ruhsat beklemek yerine kaçak yapıya yöneldiğini söyledi: “7 aylık kısıtlı bir çalışma sezonumuz var. İmar engellerine takılan ve ruhsat alamayan vatandaş beklemek yerine kaçak yapıya sığınıyor. Kentteki plansızlığın temel nedenlerinden biri budur.”
“YANLIŞ PLANLAMA: ÖNCE BİNA, SONRA ALTYAPI”
Kentleşme hiyerarşisinin Van’da ters işlediğini belirten Bulut, “Sağlıklı bir kentte önce yol, su, elektrik ve kanalizasyon gibi altyapı hizmetleri tamamlanır, sonra binalar inşa edilir. Bizde ise tam tersi bir süreç işliyor, bu da büyük bir kentsel tahribat yaratıyor” dedi.
VATANDAŞIN ÇIĞLIĞI: “BİNALARIMIZ ÇÜRÜK VE GÜVENSİZ”
Kent sakinleri de mevcut yapı stoğundan duydukları endişeyi dile getirdi. Kerem Aksoy, eski binaların dayanaksız olduğunu ve devletin acilen müdahale etmesi gerektiğini söylerken; Erhan Eren, Van’ın mevcut yapı stokuyla olası bir depreme hazır olmadığını vurguladı.
“ÇÖZÜM İÇİN ORTAK AKIL VE BİLİM ŞART”
Sorunların aşılması için tüm paydaşların bir araya gelmesi gerektiğini savunan Baran Bulut, şu çağrıda bulundu: “Van’da ciddi bir ortak akıl sorunu var. Kurumlar arası kopukluk giderilmeli; meslek odaları, akademisyenler ve yerel yönetimler aynı masada buluşmalı. Ancak bilimsel ve ortak bir politika ile sağlıklı bir kent inşa edebiliriz.”
