SBÜ Van Eğitim ve Araştırma Hastanesi Genel Cerrahi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sebahattin Çelik, Van’ın ayrılmaz ikilisi tandır ekmeği ve otlu peynirinin kansere yol açabileceğini belirterek vatandaşlara uyarıda bulundu.
SBÜ Van Eğitim ve Araştırma Hastanesi Genel Cerrahi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sebahattin Çelik, Van’ın kültürel lezzetlerinden tandır ekmeği ve otlu peynirin sağlık üzerindeki etkilerine ilişkin dikkat çeken açıklamalarda bulundu. Çelik, bu geleneksel yiyeceklerin bilinçsiz tüketiminin yemek borusu ve mide kanseri gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceğine dikkat çekerek, özellikle bölge insanını yaşam tarzı ve beslenme alışkanlıkları konusunda uyardı.
"TANDIR DUMANI VE AŞIRI TUZ KANSER RİSKİNİ ARTIRIYOR"
Prof. Dr. Sebahattin Çelik, Van Gölü Havzası’nda yemek borusu ve mide kanseri vakalarının dünya ortalamasına göre yüksek olduğuna vurgu yaparak, bu durumun nedenlerine ilişkin çarpıcı tespitlerde bulundu. Çelik, “Dünya genelinde akciğer, prostat ve meme kanseri daha sık görülürken, Van Gölü Havzası’nda yemek borusu ve mide kanseri vakalarının yaygın olması bölgeye özgü yaşam tarzı ve beslenme alışkanlıklarıyla bağlantılıdır. Tandır ekmeği pişirilirken çıkan duman ve tuz oranı yüksek yiyeceklerin tüketimi kanser riskini artırıyor. Özellikle kadınlar, tandır dumanına daha fazla maruz kaldıkları için bu riskle daha sık karşılaşıyor” dedi.
"KADINLARDA YEMEK BORUSU KANSERİ ERKEKLERE ORANLA İKİ KAT DAHA FAZLA"
Çelik, yapılan bilimsel çalışmaların, Van Gölü Havzası’nda yemek borusu kanserinin kadınlarda erkeklere oranla iki kat daha fazla görüldüğünü ortaya koyduğunu belirterek, “Bu durumun başlıca nedenlerinden biri, kadınların tandır dumanına uzun süre maruz kalmasıdır. Ayrıca, aşırı tuzlu yiyeceklerin, özellikle otlu peynir ve salamura gıdaların sık tüketilmesi de bu riski artırıyor. Geleneksel olarak hazırlanan otlu peynirin fazla tuz içermesi ve uygun koşullarda saklanmaması sağlık sorunlarına neden olabilir. Erkeklere nazaran kadınların, tandır dumanına daha fazla maruz kaldığını ve bunun bir risk faktörü oluşturduğunu düşünüyoruz” ifadelerini kullandı.
"BESLENME ALIŞKANLIKLARINDA DEĞİŞİKLİK ŞART"
Bölge insanının kansere karşı bilinçlenmesi gerektiğini vurgulayan Çelik, şu önerilerde bulundu:
“Tandır ekmeği yapımında kullanılan yakıt türüne ve pişirme yöntemine dikkat edilmelidir. Daha az duman çıkaran ve çevre dostu yakıtlar kullanılabilir. Otlu peynir gibi geleneksel ürünler kontrollü koşullarda üretilmeli ve aşırı tuz kullanımından kaçınılmalıdır. Salamura yiyecekler mümkün olduğunca azaltılmalı, yerine taze ve sağlıklı gıdalar tüketilmelidir. Kadınların tandır başında uzun süre çalışmaması ve uygun havalandırma sistemleriyle dumanın etkisinin azaltılması sağlanmalıdır.”
"SAĞLIKLI NESİLLER İÇİN FARKINDALIK ARTIRILMALI"
Çelik, bölge insanını bu konuda bilinçlendirmek için yerel yönetimler ve sivil toplum kuruluşlarına önemli görevler düştüğünü belirterek, “Sağlıklı nesiller yetiştirmek istiyorsak hem bireylerin hem de toplumun bu konuda farkındalığını artırmamız gerekiyor. Yerel lezzetlerimiz bizim kültürel zenginliğimizdir, ancak bu lezzetleri sağlık standartlarına uygun hale getirerek geleceğe taşımamız şarttır” dedi.
