İş insanı Feridun Irak: “Bu taşıma sistemi çağ dışı ve sürdürülemez. Demiryolu Van’a kesintisiz bağlanmalı.” dedi.
Vanlı iş insanı Feridun Irak, Van Gölü feribotlarının ekonomik ve işlevsel açıdan büyük bir zarara yol açtığını belirterek, feribot taşımacılığının yılda 7 milyon euro, yani bugünkü kurla yaklaşık 350 milyon lira zarar ettirdiğini açıkladı. Irak, Van’ın ulaşım sorunlarının Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’daki (GSYH) gerilemenin başlıca sebeplerinden biri olduğunu vurgulayarak, çözümün Tatvan-Erciş-Van arasında kesintisiz bir demiryolu hattının kurulması olduğunu dile getirdi.
VAN’DA ULAŞIM ALTYAPISI ÇÖKÜYOR
Ulaşımda yıllardır süregelen problemler, Van’ın hem şehir içi hem de şehirlerarası ulaşımını ciddi şekilde sekteye uğratıyor. Karayollarının yetersizliği, sınırlı uçak seferleri ve özellikle demiryolunun kesintili yapısı, Van’ı ekonomik ve ticari anlamda çıkmaza sürüklüyor. Irak, Van’ın Türkiye’de GSYH’da 81 il içinde son sırada yer almasının önemli nedenlerinden birinin bu ulaşım problemleri olduğunu belirtti. “Ulaşımda Van'ın sorunları çok büyüktür. Van'da en büyük problemlerimizin biri, hatta bana göre birincisi ulaşımdır. Yarım asırdan fazladır hizmet vermekte olan devlet demir yolları kesintili olduğu için Van'a hiçbir hayrı olmamıştır. Böyle devam ettiği sürece de olmayacaktır.” dedi.
FERİBOTLAR SADECE YÜZDE 10 KAPASİTEYLE ÇALIŞIYOR
Feridun Irak, Van Gölü’nde çalışan iki feribotun günlük 11 bin ton, yani yılda 4 milyon ton taşıma kapasitesine sahip olmasına rağmen sadece 400 bin ton taşıma gerçekleştirdiğini, bu durumun yüzde 10 kapasite kullanımı anlamına geldiğini söyledi. Yolcu taşımacılığı tarafında da durumun farksız olduğunu belirten Irak, “Her biri günde 350 yolcu taşıma kapasitesine sahip olan bu feribotlar, günde ortalama sadece 1 yolcu taşımıştır. Toplamda 700 yolcu taşınabilecekken, sadece 2 yolcu taşınmaktadır.” dedi.
YOLCULUK 5 SAAT SÜRÜYOR, TARİFE YOK
Feribot seferlerinin tercih edilmemesinin başlıca nedenlerini sıralayan Irak, “Feribotlarla yolculuk 5 saat sürüyor. Bu sürede dünyanın başka bir ucuna gidersiniz. Tatvan-Van arası sadece 48 deniz mili, yani yaklaşık 100 kilometre. Üstelik taşımacılık tarifeleri pahalı ve belli bir hareket saati de yok. Feribotlar ‘el kantar, göz terazi’ anlayışıyla çalışıyor. Bu sistem çağ dışı hale gelmiştir.” dedi.
DEVLET HER YIL 7 MİLYON EURO ZARAR EDİYOR
Feridun Irak, bu taşımacılığın kamuya hiçbir yararı olmadığını vurgulayarak, “Kapısının önünde kamu zararı olan, halkına faydası olmayan bir taşıma sistemini neden sürdürüyoruz? 2018-2022 yılları arasında ortalama her yıl 7 milyon euro zarar edilmiş. Kapasitesinin yüzde 10’u ile çalışan bir işletme zaten kar edemez. Bu rakamlarla yılda 30 kilometre demiryolu yapılabilir. 7 yılda 210 kilometrelik Tatvan-Erciş-Van hattı tamamlanabilir. Hazineye yük olmadan, zarar etmeyen bir sistem kurulabilir.” diye konuştu.
“FERİBOTLARIN HEM KAMU ZARARI HEM DE KAMU YARARSIZLIĞI VAR”
İşletmenin kamu kuruluşu olmasının zarar etmeyi meşrulaştırmadığını belirten Irak, “BOTAŞ gibi kamu yararı sağlayan kurumlar zarar edebilir çünkü vatandaşa ucuz enerji sağlar. Ancak Van Gölü feribotlarında ne kamu yararı var ne de ekonomik fayda. Van’a hiçbir faydası olmayan bu sistemi sürdürmenin mantığı yok.” dedi.
DEMİRYOLU VAN’A NE KAZANDIRACAK?
Tatvan-Erciş-Van arasında kurulacak kesintisiz demiryolunun Van’ın kaderini değiştireceğini söyleyen Irak, bu hattın ekonomik, sosyal ve turistik katkılar sağlayacağını belirtti. “Demiryolu taşımacılığı feribota göre çok daha ucuz. Üreticinin maliyeti düşer, tüketici daha ucuza ürün alır. Van Gölü Ekspresi gibi turistik seferler düzenlenebilir. Kars’a yapılan Doğu Ekspresi örneğini Van’da da hayata geçirebiliriz.” dedi.
DOĞA TURİZMİ POTANSİYELİ: VAN GÖLÜ VE SÜPHAN DAĞI MANZARASI
Van Gölü çevresinin ve Süphan Dağı’nın turizm açısından büyük bir potansiyel sunduğunu belirten Irak, “Tatvan-Van arası 210 kilometrelik güzergâh boyunca Van Gölü ve Süphan Dağı manzaralı doğa harikası bir rota var. Ayrıca dünyada eşine az rastlanır şekilde Van Balığı’nın tersine göçünü izlemek için on binlerce insan Erciş’e geliyor. Kesintisiz demiryolu hattı ile bu doğa zenginliği turizme kazandırılır.” dedi.
VAN’A TURİZM VE TİCARETTE YENİ BİR KAPI AÇILACAK
Uçak seferlerinin yetersizliği nedeniyle Van’a ulaşımda ciddi sıkıntılar yaşandığını belirten Irak, demiryolunun bu açığı kapatacağını söyledi. “Uçak seferlerinde yer bulunamıyor. Trenle ulaşım, Van’a gelmek isteyenler için alternatif oluşturacaktır. Bu sebeple bu proje ısrarla takip edilmeli.” dedi.
ÇAĞRI: “VAN’I GELECEĞE TAŞIYACAK PROJEYE DESTEK VERİN”
Feridun Irak, Van milletvekillerine ve meslek kuruluşlarına çağrıda bulunarak, bu konunun resmî gündeme taşınmasını ve ilgili bakanlıklarla paylaşılmasını istedi. “Biz bu projeyi yapın diye para istemiyoruz. Sadece zarar eden bir sistemi durdurun, yerine kar edebilecek bir ulaşım sistemi kuralım diyoruz. Milletvekilleri ve meslek kuruluşları bu verileri dosya haline getirip bakanlığa sunsun. Her yıl 7 milyon euro zarar edeceğimize, bu parayla Van’a demiryolu kazandıralım. Zarar eden bir işletmeyi sürdürmek yerine, Van’a değer katacak bir ulaşım ağı kuralım.” dedi.
Irak, sözlerini şöyle tamamladı:
“Zararın neresinden dönülürse kârdır. Van’ın kalkınması için Tatvan-Erciş-Van demiryolu projesi elzemdir. Feribot taşımacılığı devrini tamamladı. Artık Van’a değer katan projelere yönelme zamanı.”
