Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi bünyesinde faaliyet gösteren Van Kedisi Araştırma ve Uygulama Merkezi, 1990’lı yıllardan bu yana yürütülen çalışmalar sonucunda Van kedilerinin nesil tehlikesinin önemli ölçüde kontrol altına alındığını açıkladı.
Merkez Müdürü Prof. Dr. Abdullah Kaya, bu yılın doğum sezonunu planlandığı şekilde tamamladıklarını belirterek, Van kedisinin "kırmızı alarm" düzeyinde bir risk taşımadığını ifade etti.
Prof. Dr. Kaya, Van Kedisi Araştırma Merkezi olarak yıllık doğumları üç farklı parti halinde gerçekleştirdiklerini aktararak, “Bunun için biz 3. ve son doğum sezonunu da tamamlamış bulunuyoruz. Tabii ki onlar daha küçükler ama biraz daha büyümeleri gerekiyor. Ama şu anda 1-2 anne hariç bütün hayvanlar 2025 yılında doğum yapacak. Biz bu sene gerek yavru kalitesinden gerek elde ettiğimiz yavru sayısından memnunuz. Yani biz programladığımız şekilde bir sezon geçirdik.” dedi.
Nesil devamlılığını sağlamak için çalışmaların planlı şekilde sürdüğünü belirten Kaya, göz rengi farklılıklarına göre kontrolün sürdüğünü ve bazı çıkışların sınırlandırıldığını vurguladı:
“Van kedisinin kırmızı alarm düzeyinde bir nesil tehlikesi artık söz konusu değil. İki gözü kehribar ya da iki gözü turkuaz olanlarda bu çok daha düşüktür. Ama bir gözü turkuaz bir gözü kehribar olanlarda biraz daha sıkı tutmamız gerekiyor. Gerek il dışına gerek yurt dışına çıkışları biraz engelleyerek bunu dengelemeye çalışıyoruz. Ama şu anda 90'lardaki gibi acil bir durum söz konusu değil. Biz her sene 100 yeni aileye Van kedisi sahiplendirmesi yapıyoruz. Yani biz her sene 100 aile büyüyen bir Van kedisi ailesiyiz.”
Yürütülen koruma çalışmalarının uzun soluklu ve planlı politikalarla devam etmesi gerektiğine dikkat çeken Kaya, projenin zorluk derecesine de değindi:
“Başka şeylerde olduğu gibi nesli tükenmekte olan bir türü koruma altına almazsanız ve onu doğru politikalarla yönlendirmezseniz bunu geri döndürmek gerçekten çok zor. Çünkü uzun zamana dayalı bir emek isteyen bir proje olarak değerlendirilmesi gerekiyor. Yani bunu ıslah edeceksin. Orijinal formlarını ortaya çıkartacaksın. Sonra bunları çoğaltacaksın ve bunlar sürekliliğini de sağlayacaksın. Dolayısıyla da bu çok meşakkatli, çok bilinçli sürdürülmesi gereken bir proje.”
