Van, son dönemde art arda yaşanan cinayetler ve silahlı kavgalarla sarsılırken, bölgede yükselen bireysel silahlanma tehlikesi sürüyor. Van Barosu Yönetim Kurulu Üyesi Avukat Erdal Temizaltın, “yakalanırsam öderim” algısı yaratan cezasızlık sistemini ve yasalardaki boşlukları hedef alırken, toplumu felakete sürükleyen “Meşru Müdafaa” yanılgısı için de kritik uyarılarda bulundu.
Van’da bir otelde hesap tartışmasıyla başlayıp silahlı kavgaya dönüşen olay, kentteki art arda gelen silahlı saldırı ve cinayet dalgasının ortasında yaşandı. Van’da yaşanan silahlı kavgaların gölgesinde, kardeşlerin yaşamını yitirdiği kanlı olayların ardından, Van Barosu Yönetim Kurulu Üyesi Avukat Erdal Temizaltın, Van 65 Haber Gazetesi’ne yaptığı açıklamada bireysel silahlanmanın artışını “adalete güven eksikliği” olarak niteledi. Temizaltın, yasalardaki HAGB uygulamasının cezasızlık algısını nasıl kökleştirdiğini tüm detaylarıyla gözler önüne serdi.
ARTAN ŞİDDET VE CİNAYETLER KENTTE KORKU YARATTI
Van, son aylarda Gürpınar’dan Erciş’e kadar uzanan bir coğrafyada art arda yaşanan silahlı çatışma ve cinayet haberleriyle sarsılıyor. Anne ve iki oğlunun öldürüldüğü, arazi kavgalarının kanlı bittiği ve iş yeri saldırılarının yaşandığı bu ortamda bir otelde yaşanan silahlı kavga, toplumsal gerilimin ulaştığı boyutu gözler önüne serdi. Otel restoranında hesap nedeniyle tartıştığı otel sahibinin yanına ertesi gün ağabeyiyle dönen Avukat B.K.’nın karıştığı silahlı kavga, failin kimliği nedeniyle kamuoyunda büyük yankı uyandırdı.
TEMİZALTIN: “HUKUK İMTİYAZ KABUL ETMEZ”
Van başta olmak üzere artan bireysel silahlanmaya dair değerlendirmelerde bulunan Avukat Erdal Temizaltın, bölgede yaşanan elim olaylardan duydukları derin üzüntüyü dile getirdi. Temizaltın, “Suçun failinin kimliği, mesleği veya sıfatı, yaşanan acıyı hafifletmez ve işlenen fiili meşrulaştırmaz. Hukuk, imtiyaz kabul etmez” dedi.
“BİREYSEL SİLAHLANMANIN KAYNAĞI TÖRE DEĞİL, GÜVENLİK AÇIĞI”
Van’daki bireysel silahlanma artışına dair gözlemlerinin “vahim bir tablo” ortaya koyduğunu belirten Temizaltın, konunun basın tarafından çoğu zaman “Doğu’nun töresi” veya “cehalet” olarak çerçevelendiğini, ancak bu kolaycı yaklaşımı reddettiklerini vurguladı. Temizaltın, durumu şu sözlerle özetledi:“Bu bir kültür değil, güvenlik açığıdır.”
“GÜVEN ENDEKSİ ZAYIFLADIKÇA SİLAHLANMA ARTIYOR”
Meseleye sosyo-politik açıdan bakılması gerektiğini belirten Temizaltın, modern devlette bireyin güvenliği devlete devretmesine rağmen bölgede bu Toplumsal Sözleşme’nin tarihsel olarak hasarlı olduğunu söyledi. Temizaltın, silahın bölgede bir saldırı aracı değil, bir “yaşam sigortası” haline getirildiğini kaydetti. Silahlanmadaki artışın sadece kriminal bir vaka değil, adalete olan güven eksikliğinin açık bir göstergesi olduğunu vurguladı.
YASALARDAKİ BOŞLUKLAR CAYDIRICILIĞI ORTADAN KALDIRIYOR
Temizaltın, 6 bin 136 sayılı Ateşli Silahlar Kanunu’nun uygulamada caydırıcılığını yitirdiğini belirterek iki büyük soruna dikkat çekti. Silah ruhsatı için istenen sağlık raporlarının derinlemesine psikolojik değerlendirmeden yoksun olduğunu, öfke kontrolü gibi sorunları olan bireylerin bile ruhsat alabildiğini söyledi. Tabanca ruhsatı almak zor görünse de av tüfekleri ve pompalı silahlara erişimin dehşet verici derecede kolay olduğunu ifade eden Temizaltın, silah kanunlarının hiçbir koruyuculuğu kalmadığını belirtti.
VAN’IN JEOPOLİTİK GERÇEKLİĞİ: ÜÇ KATMANLI SİLAHLANMA SORUNU
Temizaltın, Van’da ruhsatsız silah bulundurma sorununu değerlendirirken ilin jeopolitik ve idari koşullarının göz ardı edilmemesi gerektiğini söyledi.
DENETİMSİZ DEVLET ENVANTERİ
Temizaltın, korucuların silahlarını terörle mücadele dışında köy kavgalarında, arazi anlaşmazlıklarında ve hatta boşanma tehditlerinde “baskı aracı” olarak kullandığını söyledi.
SİLAH KAÇAKÇILIĞI GEÇİŞ GÜZERGAHLARI
Van’ın İran sınırında olmasının silah ticaretini artırdığını belirten Temizaltın, 6 bin 136’ya muhalefet davalarında ciddi artış yaşandığını ifade etti.
“YAKALANIRSAM ÖDERİM” ALGISI: CEZASIZLIK NORMALLEŞİYOR
Ruhsatsız silah taşıma suçunun HAGB kapsamında ertelenmesinin cezasızlık algısını kökleştirdiğini belirten Temizaltın, vatandaşların ödedikleri adli para cezasını “silah taşımanın vergisi/bedeli” gibi gördüğünü söyledi. Temizaltın, yatarı olmayan bir suçun toplum gözünde suç olmaktan çıktığını, bunun potansiyel failleri cesaretlendirdiğini dile getirdi.
TEHLİKELİ YANILGI: “MEŞRU MÜDAFAA SAYILIR”
Temizaltın, halk arasında yayılan yanlış “Meşru Müdafaa” yorumunun insanların hayatını kararttığını belirterek şu uyarıyı yaptı:
“Silah, kişiyi korumaktan çok, onu bir anlık öfkeyle ömür boyu hapis yatacak bir katile dönüştüren bir tuzaktır.”
“EVDE BULUNDURULAN SİLAHLAR EN ÇOK KADIN VE ÇOCUKLARA DOĞRULTULUYOR”
Evde bulundurulan silahların istatistiksel olarak en çok evdeki kadın ve çocuklara doğrultulduğunu söyleyen Temizaltın, bireysel silahlanmanın bir “erkeklik performansı”na dönüştüğünü ve bunun bedelini kadınların ödediğini ifade etti.
ACİL ÇAĞRI: “SİLAH SUÇU HAGB KAPSAMINDAN ÇIKARILSIN”
Temizaltın, çözüm için yasa koyucuya üç temel öneride bulundu:
“Ruhsatsız silahlanma suçunun ceza alt sınırının artırılması, bu suçun tamamen HAGB kapsamından çıkarılması ve silah ruhsatı alımında öfke kontrolü ve kişilik analizini içeren kapsamlı psikolojik testlerin zorunlu hale getirilmesi gerekiyor”
“SAHİP ÇIKALIM”
Cezaların kağıt üzerinde kalmaması için infaz yasasında derhal düzenleme yapılması gerektiğini vurgulayan Temizaltın, ruhsatsız silah taşıma suçunun “yatarı olan” bir suç haline getirilmesi çağrısında bulundu. Temizaltın sözlerini, “Silahsız toplum, güvenli gelecek ilkesine hep birlikte sahip çıkalım” diyerek tamamladı.
