Van'da mahalleler belediyeye, mahalle altı yerleşimler köye dönüşüyor. Yeni düzen, siyasetçilere de yeni alan açıyor. Van'da yönetim haritası yeniden çiziliyor, siyasette yeni bir dönem başlıyor.
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Plan ve Bütçe Komisyonu’nda kabul edilen yasa teklifi, Van’ın yerel yönetim yapısını kökten değiştirmeye hazırlanıyor. Nüfusu 5 binin üzerinde olan mahallelerin belediyeye dönüşmesinin önünü açan yasa, Van genelinde çok sayıda yeni belediyenin kurulmasına olanak sağlıyor. Yeni düzenlemeyle birlikte Van’da yaklaşık 50 belediye olacakken, 615 mahallenin ise köy statüsüne dönmesi bekleniyor. Belediye başkanlığı, meclis üyeliği veya muhtarlık gibi görevler için yarışan birçok siyasetçi, artık yeni kurulan belediyelerde adaylık fırsatı yakalayabilecek. Özellikle mahalle bazlı temsil yapıları genişleyecek ve siyasette yeni yüzlerin öne çıkması bekleniyor.
YASA NE DİYOR?
Kabul edilen düzenlemeye göre, nüfusu 5 bin ve üzerinde olan her yerleşim yerinde belediye kurulabilecek. Belediye kurulması için süreç, valilikten alınacak görüşle birlikte Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na yapılacak başvuru ile başlayacak. Bakanlığın uygun görmesi halinde belediye kurulabilecek. Ayrıca, nüfusu 2 binin altına düşen mevcut belediyeler köye dönüştürülecek. Yine yasa kapsamında; bir yerleşim yeri büyükşehir sınırları içindeyse ve herhangi bir belediye merkezine 5 km’den daha yakınsa, imar veya altyapı nedenleriyle belediyeye katılması sağlanabilecek.
VAN'IN YEREL YAPISI YENİDEN ŞEKİLLENİYOR
Van’da hali hazırda 13 ilçe belediyesi bulunurken, yeni yasa ile birlikte ilçe belediyelerine bağlı çok sayıda mahalle de belediye statüsüne geçecek. Yeni düzenleme kapsamında, özellikle İpekyolu, Edremit, Erciş ve Tuşba ilçelerinde belediyeleşme hızla artacak.
İLÇE İLÇE DEĞİŞİM
İPEKYOLU: 19 BELEDİYE GELİYOR
Van’ın merkezi konumundaki İpekyolu ilçesinde, 2024 yılı nüfusu 356.977. Bu ilçede Bostaniçi, Halilağa, Selimbey, Vali Mithat Bey, Cevdet Paşa ve Karşıyaka gibi yüksek nüfuslu mahalleler başta olmak üzere toplam 19 mahalle belediye statüsüne geçecek.
52 olan mahalle sayısı 24’e düşecek, geri kalan 28 mahalle ise köy statüsüne dönüştürülecek.
Köy olacak bazı mahalleler: Gövelek, Arıtoprak, Yatıksırt, Ağzıkara, Karagündüz, Kaymaklı…
EDREMİT: 8 BELEDİYE KURULACAK
130.768 nüfuslu Edremit ilçesinde Süphan, Şabaniye, Eminpaşa, Erenkent, Esentepe gibi mahallelerin belediye olması bekleniyor.
30 mahalleden 11’i belediye olacak, kalan 19 mahalle köye dönüşecek.
Köy olacak bazı mahalleler: Gölkaşı, Eski Cami, Kıyıcak, Dönemeç, Doğanlar…
ERCİŞ: BELEDİYE SAYISI 12’YE YÜKSELİYOR
170 binin üzerinde nüfusa sahip Erciş’te Çelebibağ, Adnan Menderes, Vanyolu, Salihiye, Sahilkent, Latifiye, Çınarlı gibi mahalleler belediye olacak.
102 mahalleden sadece 18’i belediye olacak, kalan 84 mahalle köy olacak.
Köy olacak bazı mahalleler: Haydarbey, Aşağıkozluca, Ulupamir, Bayramlı…
TUŞBA: 11 YENİ BELEDİYE KURULUYOR
165.885 nüfuslu Tuşba ilçesinde Abdurrahman Gazi, Seyrantepe, İskele, Altıntepe, Akköprü, Şemsibey gibi mahalleler belediye olacak.
67 mahalleden yalnızca 10’u belediye olarak kalacak, 57’si köye dönüşecek.
Köy olacak bazı mahalleler: Alabayır, Canik, Alaköy, Hıdırköy, Ayanis…
BELEDİYE KURULAMAYACAK İLÇELER
Nüfus yapıları nedeniyle aşağıdaki ilçelerde belediye kurulabilecek büyüklükte bir mahalle bulunmuyor:
- Özalp: 58 mahallenin yalnızca 5’i mahalle kalacak, 53’ü köy olacak.
- Çaldıran: 70 mahallenin 3’ü kalacak, 67’si köy olacak.
- Başkale: 69 mahalleden 4’ü mahalle kalacak, 65’i köy olacak.
- Muradiye, Gürpınar, Gevaş, Çatak, Saray, Bahçesaray ilçelerinde hiçbir mahalle belediye statüsüne geçemeyecek. Bu ilçelerde bir ya da iki dışında tüm mahalleler köy statüsüne dönüşecek.
SİYASETTE HAREKETLİLİK BEKLENİYOR
Yeni düzenleme, siyasi dengeleri de etkileyecek. Belediye başkanlığı, meclis üyeliği veya muhtarlık gibi görevler için yarışan birçok siyasetçi, artık yeni kurulan belediyelerde adaylık fırsatı yakalayabilecek. Özellikle mahalle bazlı temsil yapıları genişleyecek ve siyasette yeni yüzlerin öne çıkması bekleniyor.
VAN’DA YENİ DÖNEMİN KISA ÖZETİ
- Toplam belediye sayısı: 50’ye çıkacak
- Mahalle sayısı: 696’dan 81’e düşecek
- Köy sayısı: 615’e yükselecek
- En fazla yeni belediye: İpekyolu (19), Erciş (12), Tuşba (11), Edremit (8)
- 9 ilçede belediye kurulamayacak
VAN’DA YEREL YÖNETİMİN YÜZÜ DEĞİŞİYOR
TBMM’den geçen yasa ile Van’da tarihi bir idari dönüşüm kapıda. Yüzlerce mahalle köye dönüşürken, onlarca mahalle de kendi belediyesine kavuşacak. Hem halk hizmetlere daha yakın olacak hem de yerel yönetimlerde siyasi ve yönetsel hareketlilik artacak. Sürecin, önümüzdeki yerel seçimlerde nasıl bir tablo ortaya koyacağı merakla bekleniyor.
