Van Gölü’nün tuzlu ve sodalı sularında yaşayan ve sadece bu gölde görülen inci kefali, her yıl olduğu gibi bu yıl da hayatta kalmak ve soyunu sürdürmek için zorlu göç yolculuğuna başladı.
15 Nisan ile 15 Temmuz tarihleri arasında gerçekleşen bu üreme yolculuğunda balıklar, tatlı sulara ulaşmak için adeta doğayla savaş veriyor. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Dr. Öğretim Üyesi Mustafa Akkuş, göçün en uzun ve en zorlu parkurlarından biri olan Muradiye ilçesindeki Bendimahi Çayı’nda önemli açıklamalarda bulundu. Akkuş, inci kefalinin yalnızca bir balık türü değil, aynı zamanda Van’ın kültürel ve doğal simgelerinden biri haline geldiğini söyledi.
GÖÇ YOLU 23 KİLOMETREYE ULAŞIYOR
İnci kefali, üç yaşına geldiğinde üreme yeteneği kazanıyor ve binlercesi, Van Gölü’nden çıkarak tatlı su kaynaklarına doğru göç ediyor. Bu göç sırasında balıklar, debisi azalmış, zaman zaman taşlarla dolu zorlu akarsuları aşarak yumurtalarını bırakabilecekleri alanlara ulaşmaya çalışıyor. Dr. Akkuş, “Van Gölü’ne dökülen 111 akarsudan biri olan Bendimahi Çayı, 23 kilometrelik uzunluğuyla inci kefalinin en uzun göç hattını oluşturuyor” dedi.
GÖRSEL ŞÖLENE YOĞUN İLGİ
Göç sırasında akarsuların karşısına çıkan setleri ve küçük şelaleleri aşarken suyun üstünde zıplayan balıklar, ziyaretçilere adeta bir doğa belgeseli izletiyor. Her yıl yerli ve yabancı binlerce turist, bu eşsiz doğa olayına tanıklık etmek için bölgeye akın ediyor.
Dr. Akkuş, “İnsanlar, balıkların coşkuyla suyun üstünden atladığı bu anlara şahitlik etmeyi dört gözle bekliyor. Bu durum, inci kefalini yalnızca bir su canlısı olmaktan çıkarıyor, onu Van’ın kültürel bir değeri haline getiriyor” dedi.
SU SEVİYESİ KRİTİK NOKTADA: TARIMSAL SULAMA UYARISI
Ancak tüm bu güzelliklerin ardında büyük bir çevresel tehdit yatıyor. Dr. Akkuş’un açıklamalarına göre Bendimahi Çayı'ndaki su seviyesi şu anda kritik bir noktada ve daha fazla düşmesi halinde inci kefalinin üremesi tehlikeye girebilir.
“Suyun tarımsal sulama amacıyla daha fazla kesilmemesi gerekiyor. Mevcut seviyeden biraz daha aşağıya düşerse, buradaki üreme faaliyetleri sekteye uğrayacak. Bu nedenle başta Devlet Su İşleri 17. Bölge Müdürlüğü olmak üzere tüm yetkililerin bu süreci hassasiyetle takip etmesi şart” dedi.
DOĞA, DENGE VE DAYANIŞMA BEKLİYOR
İnci kefalinin her yıl yaptığı bu göç, sadece biyolojik bir olay değil; aynı zamanda doğanın hayatta kalma mücadelesinin en çarpıcı örneklerinden biri. Ancak bu mucizevi döngünün devam edebilmesi, yalnızca balıkların çabasıyla değil, insanların ve kurumların da doğaya duyarlı bir yaklaşım sergilemesiyle mümkün olacak.
Bu yılın üreme dönemi başarıyla tamamlanırsa, Van Gölü’nün sembolü olan inci kefali yine binlerce yavruyla göle dönecek. Bu döngü sürerse, Van yalnızca doğal güzellikleriyle değil, ekolojik duyarlılığıyla da Türkiye’ye örnek olmaya devam edecek.
