Van ve ilçelerinde 23 Ekim ve 9 Kasım 2011’de yaşanan depremlerde hayatını kaybedenler 14 yıl sonra da özlemle anılıyor. Yıkım ve acı Vanlıların hafızasında hâlâ taze.
Van, 23 Ekim 2011 sabahına sıradan bir gün gibi uyanmıştı. Ancak yer, sanki derin bir öfkeyle titredi; toprak, binlerce hayatı bir anda sarsarak Vanlıların üzerine çöktü. Evler bir anda yıkıldı, sokaklar sessizliğe büründü ve umut, enkazların altında kayboldu. O gün, Van ve çevresinde yaşayanlar için zaman durdu, her saniye acıyı biraz daha derinleştirdi. 14 yıl geçti; ama o sabahın korkusu, gözlerdeki endişe ve kaybedilen canların hatırası hâlâ taptaze, Vanlıların yüreğinde canlı bir yara gibi duruyor.
Deprem, sadece taşları değil, hayatları da yerle bir etti. Binlerce ev, hayaller, çocukların oyuncakları enkaz altında kaldı. Vanlılar, o günleri unutamıyor; her yıl, kaybettiklerini anarken gözyaşlarıyla hem yas tutuyor hem de dayanışmanın, insan olmanın gücünü yeniden hatırlıyor.
Büyük Felaket: Ardarda İki Yıkıcı Deprem
23 Ekim 2011 günü Van-Erciş merkezli meydana gelen deprem, bölgeyi derinden sarstı. Henüz yaralar kapanmadan, 9 Kasım 2011’de Van-Edremit merkezli ikinci büyük deprem, Vanlıların üzerine ikinci bir yıkım dalgası olarak çöktü.
O günler, Van ve ilçelerinin tarihine kara bir sayfa olarak yazıldı. Bölgedeki yapı stoğunun deprem yönetmeliklerine uygun olmaması, depremin etkisini daha da yıkıcı hâle getirdi. 23 Ekim ve 9 Kasım 2011 depremlerinde toplam 644 vatandaşımız hayatını kaybetti, 1.966 kişi yaralandı, 252 vatandaş ise enkazlardan sağ olarak kurtarıldı. Gözler önünde yıkılan evler, sokaklarda kalan eşyalar ve enkazdan sağ çıkan yüzlerdeki şaşkınlık, o günlerin acısını hâlâ hatırlatıyor.
Enerjinin Ölçeği: 37 Atom Bombası Eşdeğeri
Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) tarafından işletilen Ulusal Sismoloji Gözlem Ağı verilerine göre, depremin açığa çıkardığı enerji inanılmaz büyüklükteydi. 23 Ekim’deki ana şokun enerjisi, Hiroşima’ya atılan atom bombasının 33,2 katına eşdeğer olarak hesaplandı. Artçılar da hesaba katıldığında açığa çıkan enerji 37 atom bombasına denk geldi.
Depremin ardından bölgede büyüklüğü 4,0-4,9 arasında değişen 187 artçı deprem kaydedildi. 5’ten büyük artçı sarsıntı sayısı 13 oldu ve ilk ay içinde her gün ortalama 180 artçı deprem hissedildi. Bugüne kadar bölgede 11.000’den fazla artçı deprem meydana geldi. Bu rakam, felaketin boyutunu gözler önüne seriyor.
İlk Müdahale ve Devletin Yanı
Depremin hemen ardından devlet yetkilileri bölgeye yönlendirildi. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, bakanlarla birlikte deprem bölgesine giderek vatandaşlarla bir araya geldi. Acılarını paylaşan, yaralarını sarmaya çalışan Vanlılara destek verdi.
O günlerin çaresizliği ve korkusu, devletin hızlı müdahalesi ve vatandaşların dayanışmasıyla bir nebze olsun hafifletilmeye çalışıldı. Gönüllü kuruluşlar, Kızılay ve AFAD ekipleri, enkaz kaldırma ve yardım çalışmalarına gece gündüz devam etti.
Hafızalarda Taze Acılar
14 yıl geçti, ancak Vanlıların yüreklerindeki acı hâlâ taze. Kaybettikleri yakınlarını, komşularını, arkadaşlarını unutmadılar. Depremden sağ çıkanlar, enkaz altındaki anları hatırlarken gözyaşlarını tutamıyor; kayıpların büyüklüğü hâlâ hissediliyor.
Deprem, yalnızca fiziksel yıkım değil, psikolojik travmalar da bıraktı. O günlerin korkusu, çaresizlik hissi ve belirsizlik, Van halkının hafızasına kazındı.
