Van’da Düğün Yapmak Hayal Oldu: Bir Zamanlar Halayla Evleniliyordu, Şimdi Hesap Makinesiyle Karar Veriliyor. Van’da artık gençlerin arasına dağlar değil maliyetler giriyor.
Van’da düğün hazırlıkları artık bir aşk hikâyesinden çok, ekonomik bir dramı andırıyor. Genç çiftler evlenmek için sadece birbirlerini değil, banka hesaplarını da sevmek zorunda. “Evlilik hayal değil, enflasyon filmi!” diyen gençler bu durumu mizahla karşılamaya çalışsa da işin aslı ciddi: Van’da evlenmek artık lüks bir yaşam tercihi haline geldi.
DÜĞÜN DEMEK BORÇ DEMEK
Eskiden "Bir tabak pilav, bir çift halay" ile yuva kurmak mümkündü. Şimdi ise düğün masrafları binlerce lirayı buluyor. Düğün salonu kiraları, organizasyon giderleri, gelinlik ve damatlık ücretleri, müzisyen ve fotoğrafçı masrafları derken evlilik planı yapmak, küçük bir şirket kurmaktan farksız hale geldi. Bugün Van’da orta halli bir düğünün maliyeti 1,5 milyonu buluyor. Geçtiğimiz yıl 800-900 bin TL civarında olan düğün giderleri, bu yıl 1 milyon 600 bin TL’ye dayandı. Yemekli, danslı, halaylı bir organizasyon düşünüyorsanız 2 milyona hazır olmanız gerekiyor.
“GELİNLİĞE GİREMEYENLER, FİYATA GİRİYOR”
Gelinlik fiyatları da başka bir boyutta. Standart bir gelinlik 100-150 bin TL arasında değişiyor. Kaftanlar 60 bin, kınalıklar 50 bin TL civarında. Gelinlikçiler, artık fiyat soranların kabine bile girmeden dükkândan çıktığını söylüyor.
Bir gelinlikçi şöyle diyor: “Artık gelinlik değil, moral bakıyor insanlar. Mecburlar ama korkuyorlar. Biz de kampanyalarla destek olmaya çalışıyoruz.”
EV KURMAK İÇİN SERVET GEREKİYOR
Mobilya sektörü de yangın yerine dönmüş durumda. Van’daki mağazalar 100 bin TL’den başlayan düğün paketleri sunuyor ama bu rakam bile genç çiftleri ürkütüyor. Mobilyacı Yavuz Irmak şöyle anlatıyor:
“Altı satışçı, üç muhasebeci, bir çaycıyla ayakta durmaya çalışıyoruz. Kampanya yapıyoruz ama kimsenin düğün yapacak hali yok. ‘Evleniyorlar mı?’ diye kendimize sormaya başladık.”
DAMATLIK MI ALIYORSUN, YOKSA ARSA MI?
Van’da damatlık almak da artık yatırım sayılıyor. Takım elbise, gömlek, ayakkabı, kravat ve parfüm derken 15 bin TL’yi gözden çıkarmak gerekiyor. En çok tercih edilen renkler siyah, lacivert ve antrasit. Beyaz takımlar ise sadece vitrinde duruyor.
“Beyaz giyen damat yok. Beyaz takımın fiyatını duyan ölü gibi oluyor” diyor esnaf.
ALTIN TAKMAK DEĞİL, ALTINLA EVLENMEK!
Kuyumculara göre, ortalama bir çiftin sadece altın takılar için harcadığı miktar 650 bin TL. Hint setleri ise 2 milyon TL’yi bulabiliyor.
Bir kuyumcu esnafı şöyle diyor: “Gerdanlık fiyatı 1 milyon 200 bin TL. Takı töreni servet yarışına döndü. Bilezik değil, külçe altın taşıyorsunuz sanki.”
BEYAZ EŞYA PAKETİ: KREDİLİ HAYATIN ANAHTARI
Düğün kurulumunda beyaz eşya da önemli bir kalem. Önceden 60 bin TL’ye kurulan bir ev, şimdi sadece beyaz eşya için 160 bin TL’yi buluyor.
“Eskiden 50 bin TL’ye evi baştan aşağı döşerdik, şimdi sadece çamaşır ve buzdolabı için o kadar yetmiyor” diyen esnaf, çözümü kampanyalarda arıyor ama sonuç yine de aynı: Müşteri katalogdan bakıp kaçıyor.
DAVETİYE BİLE LÜKS SAYILIYOR
Düğün davetiyeleri de artık ek bir maliyet kalemi. 1000 kişilik davetiyenin maliyeti 2000 TL’yi buluyor. Dijital davetiye önerilse de, Van halkı gelenekselci: “Basılı davetiye olmadan düğün olmaz.” Bu da ekstra bir yük demek.
“DÜĞÜN DEĞİL, EKONOMİK KRİZ PROVASI”
20 yıldır sektörde olan düğün salonu işletmecisi Bayram Bayramoğlu, tabloyu şöyle özetliyor:
“Sektör çığırından çıktı. Salon, organizasyon, gelinlik… Hepsi can çekişiyor. Geçen yıl toparlanırız dedik ama bu sezon işler yüzde 35 düştü. 100’den fazla yeni salon, gelinlikçi, fotoğrafçı açıldı ama müşteri yok.”
EVLİLİK KREDİYLE, AŞK TAKSİTLE
Gençler ise bu tabloyu mizaha dökerek hafifletmeye çalışıyor:
“Evlilik cüzdanı almak için cüzdanı boşaltmak gerekiyor” diyen bir çift, “Evlilik değil, kredi başvurusu gibi” diyor. Aileler de aynı fikirde: “Evlenmek, bankadan kredi çekmekle eş değer oldu.”
EVLENMEK ZOR, EVLİ KALMAK DAHA ZOR
Sektör temsilcileri, Kurban Bayramı sonrası için umutlu olsa da tablo iç açıcı değil. Artık Van’da evlilik bir hedef değil, zorluk derecesi yüksek bir ekonomik maraton.
Yeni nesil ise durumu şöyle özetliyor:
“Aşk güzel şey ama cebin yoksa sadece WhatsApp’tan ibaret kalıyor.”
SON SÖZ:
Bir zamanlar halayla evleniliyordu, şimdi hesap makinesiyle karar veriliyor. Evlilik artık sadece aşk değil; ekonomi, sabır ve strateji gerektiriyor. Van’da yuva kurmak isteyenlerin önünde aşk kadar büyük bir rakip var: Enflasyon.
