Van’da kış aylarının yaklaşmasıyla birlikte pazarlarda sebze ve meyve fiyatları hızla yükseldi. Çarşı ve pazar arasındaki fiyat farkının azalması, vatandaşları derin bir endişeye sürüklerken, temel gıda ürünlerine erişim her zamankinden daha zor hale geldi.
Doğu’nun incisi olarak bilinen Van’da kış sadece soğuk hava ile değil, mutfaktaki fiyat yangınıyla da kendini hissettiriyor. Domatesin 60 lirayı, patlıcanın 40 lirayı bulduğu pazarlarda, biber 50 TL, salatalık 40 TL, kabak 40 TL’den satışa sunuluyor. Pazarcılar, söz konusu artışların temel nedeninin nakliye ve üretim maliyetlerindeki yükseliş olduğunu belirtiyor. Özellikle Doğu Anadolu Bölgesi’nde ulaştırma ve lojistik masraflarının yüksek oluşu, fiyatların tezgâhlara katlanarak yansımasına yol açıyor. Geleneksel olarak en uygun alışverişin adresi olan pazarların, yüksek fiyatlarla artık marketleri bile geride bırakması, özellikle dar gelirli ailelerin bütçelerini zorluyor.
VATANDAŞ: “KIŞI NASIL GEÇİRECEĞİZ?”
Artan fiyatlar dar gelirli ailelerin bütçesini sarsarken, Vanlı vatandaşlar kış için hazırlık yapmanın giderek imkânsız hale geldiğini dile getiriyor. Pek çok aile, kışlık sebze ve meyve ihtiyaçlarını daha ekonomik yollarla karşılamaya çalışıyor.
Vatandaşlar, alışverişe çıkmadan önce hem market hem de pazar yerlerini tek tek gezerek fiyat karşılaştırması yaptıklarını belirtiyor. “Kışı nasıl geçireceğiz?” sorusu ise birçok ailenin günlük gündemi haline gelmiş durumda.
“PAZAR UCUZDUR” ALGISI TARİHE KARIŞTI
Emekli Emin Sarıgöz, yıllardır süregelen “pazar ucuzdur” anlayışının son bulduğunu söyleyerek içinde bulundukları durumu şöyle anlattı:
“Bizim zamanımızda pazar demek bereket, ucuzluk demekti. ‘Pazara gidelim, taze ve uygun alalım’ derdik. Ama şimdi tam tersi. Artık eşimle önce marketlerin indirim reyonlarını geziyoruz. Market manavları pazardan daha ucuza satmaya başladı. Pazarcı esnafı marketlerle yarışır hale geldi. Bu kışı nasıl geçireceğiz, gerçekten bilmiyoruz.”
PAZARCI ESNAFI: “FİYATLAR BİZİM DE ELİMİZDE DEĞİL”
Pazarcı esnafı, artan fiyatların kendi kontrollerinde olmadığını vurguluyor. Ürünleri üreticiden yüksek maliyetlerle aldıklarını belirten esnaf, bu maliyet artışlarının kaçınılmaz olarak tezgâhlara yansıdığını ifade ediyor.
Esnaflar, hem vatandaşın hem de kendilerinin mağdur olduklarını dile getirerek, fiyat artışlarının kontrol altına alınması için yetkililerden destek beklediklerini söyledi.
“VATANDAŞ DA HAKLI PAZARCI DA”
Bir pazar esnafı, yaşadıkları sıkıntıyı şu sözlerle özetledi:
“Bakın abi, vatandaş haklı! Geçen sene 20 liraya sattığım domatesi şimdi 60 liradan tezgâha koyuyorum. Bu benim keyfimden değil. Biz de utanıyoruz bu fiyatları söylerken. Karşımızdaki teyze, amca ‘Evladım bu ne pahalılık!’ dediğinde başımızı önümüze eğiyoruz. Çünkü biliyoruz ki onların bütçesi bu fiyatları kaldırmıyor.”
Van’da hem vatandaşın hem de esnafın ortak şikâyeti olan yükselen fiyatlar, kış aylarının zor geçeceğinin sinyallerini veriyor. Hem üretim hem nakliye maliyetlerindeki artışın kontrol altına alınmaması halinde, önümüzdeki günlerde pazarlarda daha yüksek etiketler görülmesi bekleniyor.
