Deprem riski yüksek Van’da, plansız ve denetimsiz yapılaşma artıyor. Uzmanlar, altyapısı yetersiz bölgelerdeki inşaat patlamasının hem güvenlik hem de sürdürülebilirlik açısından büyük tehlike oluşturduğunu söylüyor.
Van’da son yıllarda artan inşaat faaliyetleri, şehirde adeta bir “şantiyeye dönüşme” süreci yaratırken, uzmanlardan ciddi uyarılar geliyor. Kentsel Dönüşüm Uzmanı Şeyda Demir, özellikle deprem riski taşıyan bölgelerde yapı kalitesi, altyapı eksiklikleri ve denetim yetersizliklerinin büyük riskler barındırdığına dikkat çekti. 2011 depreminin ardından yeniden yapılanma süreci hız kazanmış olsa da, Demir’e göre Van’daki kentsel dönüşüm süreci planlı ve güvenli bir şekilde ilerlemiyor. Kaçak yapılaşma, zemin yapısı zayıf mahalleler ve kontrolsüz büyüme, Van’ın geleceği için alarm veriyor.
BÜYÜME VAR, PLANLAMA YOK
Kentsel Dönüşüm Uzmanı Şeyda Demir, Van’da yaşanan inşaat hareketliliğinin, hem 2011 depreminin ardından başlayan yeniden yapılanma süreciyle hem de nüfus artışı ve ekonomik gelişmelerle bağlantılı olduğunu ifade etti. Ancak bu büyüme beraberinde altyapı eksiklikleri, çevresel etkenler ve denetim yetersizliği gibi ciddi problemleri de getiriyor. Van’ın bazı mahallelerinin zemin yapısı ve eski yapı stoğu nedeniyle Erçek, İpekyolu ve Şabaniye gibi yerleşimlerin özellikle dikkatle ele alınması gerektiğini belirtti.
“VAN'DA BİR İNŞAAT PATLAMASI VAR”
Demir, şehirdeki inşaat faaliyetlerinin büyük bir hız kazandığını vurgulayarak, “Van son yıllarda büyük bir inşaat hareketliliği içerisinde. Bu hem deprem sonrası yeniden yapılanma hem de şehirdeki nüfus artışı ve ekonomik gelişmelerle doğrudan bağlantılı. Ancak bu dönüşümün ne kadar planlı ve sağlıklı yapıldığı endişe yaratıyor,” dedi. Ayrıca altyapı eksiklikleri ve çevresel faktörlerin yeterince dikkate alınmamasının önemli sorunlar yarattığını belirtti.
DENETİMLERDE EKSİKLİK VAR
2011 Van Depremi sonrasında yapılan yeni yapıların depreme dayanıklılığı konusunda soru işaretleri olduğunu belirten Demir, “Yasal düzenlemeler yapılsa da denetimlerin etkinliği sorgulanabilir. Kullanılan malzeme, inşaat teknikleri ve mühendislik çözümleri çok önemli ancak pratikte bu kurallara ne kadar uyuluyor, orası belirsiz,” dedi. Belediyelerin ve devlet kurumlarının denetimleri artırması gerektiğine dikkat çekti.
ŞEHİR MERKEZİNE YAKIN AMA ALTYAPISI ZAYIF ALANLARDA KAÇAK YAPILAŞMA ARTIYOR
Demir, kaçak yapılaşmanın hala ciddi bir sorun olduğunu vurgulayarak, “Genellikle şehir merkezine yakın, ekonomik olarak daha erişilebilir alanlarda ve altyapı yetersiz bölgelerde bu tür yapılar daha fazla görülüyor. Göç alan mahalleler ve yeni yerleşim alanlarında yapılaşmanın kontrol altına alınamadığı durumlar söz konusu,” dedi. Denetimlerin yetersiz olması ve belediyelerin kaynak sıkıntısı bu sorunun büyümesine neden oluyor.
KENTSEL DÖNÜŞÜM SÜRECİ HIZLI AMA PLANLI DEĞİL
Van’daki kentsel dönüşüm sürecinin planlı ve bütüncül bir yaklaşımla yürütülmediğini belirten Demir, “Kentsel dönüşüm sadece binaların yenilenmesi değil; sosyal, ekonomik ve çevresel faktörlerin de dikkate alınması gereken bir süreçtir. Ancak bu süreçte bazen hız ön planda tutuluyor ve planlamadan taviz veriliyor” dedi. Bölge halkının görüşlerinin dikkate alınması gerektiğini vurguladı.
RİSKLİ MAHALLELER: ERÇEK, İPEKYOLU, ŞABANİYE
Demir, Van’daki bazı mahallelerin deprem riski açısından özellikle dikkat edilmesi gereken bölgeler olduğunu ifade etti. “Erçek, İpekyolu ve Şabaniye gibi eski yerleşim yerleri hem zemin yapısı hem de eski binalar nedeniyle yüksek risk taşıyor. Derin vadilere yerleşmiş alanlar ve su yollarına yakın bölgeler de taşkın ve çökme riski altında,” dedi. Bu alanlarda daha dayanıklı yapıların inşa edilmesi, altyapının güçlendirilmesi ve halkın bilinçlendirilmesi gerektiğini söyledi.
GÜVENLİ VE SÜRDÜRÜLEBİLİR BİR VAN İÇİN DİKKATLİ PLANLAMA ŞART
Uzman Şeyda Demir, Van’ın geleceği için kentsel dönüşüm, altyapı iyileştirmeleri ve yapı güvenliği konularında kapsamlı ve planlı adımlar atılması gerektiğini vurguladı. “Sürdürülebilir ve güvenli bir şehir için tüm bu süreçlerin dikkatli bir şekilde yönetilmesi gerekiyor” diyerek sözlerini tamamladı.
