Van’ın Muradiye ilçesinden geçen Bendimahi Çayı'nda su seviyesinin mevsim normallerinin altına düşmesi, çayın doğal ekosistemini tehdit ediyor. Su debisinin azalmasıyla birlikte, Van Gölü'ne dökülen çayda yaşayan Siraz balığı (Capoeta umbla) yavruları büyük tehlike altında.
Yaz aylarının etkisi, tarımsal sulama ve iklim değişikliğiyle birleşince Bendimahi Çayı'ndaki su miktarı hızla azaldı. Özellikle Muradiye Bendi çevresinde sığlaşan bölgelerde, Siraz balığı yavrularının büyük bir kısmı mahsur kaldı. Artan su sıcaklığı ve azalan oksijen seviyesi, bu türün yaşamını zorlaştırıyor.
BÖLGE HALKI ENDİŞELİ
Çevre köylerde yaşayan vatandaşlar ve balıkçılar, yavru balıkların sığ alanlarda kıyıya sıkıştığını, bu nedenle yırtıcı kuşlar ve diğer hayvanlar için kolay av haline geldiklerini belirtiyor. Su seviyesinin daha da düşmesi durumunda, yavru balıklar için kitlesel ölümler yaşanabileceği yönünde endişeler artıyor.
UZMANLARDAN UYARI VE ÇAĞRI
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (Van YYÜ) Su Ürünleri Fakültesi Öğretim Üyesi Dr. Mustafa Akkuş, konuyla ilgili önemli uyarılarda bulundu. Akkuş, yaz aylarında debinin düşmesiyle balıkların yaşam alanlarının daraldığını belirterek, “Tarımsal sulama için su alırken, bu derelerdeki canlıların da suya ihtiyaç duyduğunu unutmamalıyız” dedi.
“Balık türleri, ekolojik zenginliğimizin sessiz bekçileridir” diyen Dr. Akkuş, bu türlerin korunmasının sadece doğa için değil, geleceğimiz için de hayati önem taşıdığını vurguladı. Bendimahi Çayı gibi Van Gölü havzasındaki akarsuların, sadece su değil yaşam taşıdığını hatırlatan Akkuş, sürdürülebilir su yönetimi politikalarının geliştirilmesi gerektiğini ifade etti.
KURAKLIK, TARIM VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ETKİLİ
Uzmanlar, çaydaki ekosistemin bozulmasında başlıca etkenler olarak kuraklık, tarımsal sulama nedeniyle yapılan yoğun su çekimi ve iklim değişikliğini gösteriyor. Debisi düşen sularda sıcaklık artışı, oksijen seviyesi düşüşü ve habitat daralması gibi faktörler, Siraz balığı başta olmak üzere birçok türün yaşamını tehdit ediyor.
