Van'ın tarihi değerlerinden biri olan Tahir Paşa Konağı, Van Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığınca yürütülen rekonstrüksiyon çalışmalarıyla birlikte aslına uygun şekilde yeniden inşa ediliyor. Yaklaşık 850 metrekarelik kapalı alana sahip yapı, Van'ın geleneksel sivil mimarisine yeniden kazandırılıyor.
Tahir Paşa Konağı, 19. yüzyıl sonlarından itibaren Osmanlı yönetici sınıfı tarafından kullanılmış önemli bir yapı. Geçmişte Van Valisi Tahir Paşa'nın konutu olarak bilinen konağın, ayrıca Türkiye Cumhuriyeti'nin önemli askeri isimlerinden Kazım Karabekir Paşa'nın çocukluk yıllarına da ev sahipliği yaptığı biliniyor.
TESCİLLİ VE ÖNEMLİ BİR MİMARİ ESER
1979 yılında Ankara Yüksek Anıtlar Kurulu tarafından tescillenen konak, iki katlı, düz toprak damlı ve geleneksel Van konut mimarisinin önde gelen örnekleri arasında yer alıyor. 1980'li yıllara kadar ayakta kalan yapı, 1990'lara kadar kısmen kullanılmaya devam etti. Ancak bakım eksikliği ve ilgisizlik nedeniyle üst örtüsü çöktü, beden duvarları yıkıldı ve yapı zamanla harabeye dönüştü.
ASLINA UYGUN REKONSTRÜKSİYON PROJESİ BAŞLADI
Hazırlanan rekonstrüksiyon projesiyle birlikte, Tahir Paşa Konağı geleneksel yapım tekniklerine uygun olarak yeniden inşa ediliyor. Kullanılan kerpiçler, kaya tuzu, odun külü, saman ve doğal toprak karışımıyla özel olarak üretildi. Üç ay önce hazırlanan bu kerpiçler, binanın duvarlarında özgün dokuya uygun şekilde kullanılıyor.
DOÇ. DR. ŞAHABETTİN ÖZTÜRK’TEN ÇALIŞMALAR HAKKINDA BİLGİ
Yüzüncü Yıl Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi Mimarlık Bölüm Başkanı Doç. Dr. Şahabettin Öztürk, Tahir Paşa Konağı'nda rekonstrüksiyon çalışmalarının yaklaşık bir ay önce başladığını belirtti. Çalışmaların, yapı mülk sahibi Elmas Öztürk ile Van Valiliği arasında imzalanan protokol kapsamında devam ettiğini vurguladı.
Doç. Dr. Öztürk, “Tahir Paşa Konağı, 1980'li yıllara kadar ayakta kalmış, 1990'lara kadar da kısmen kullanılan bir yapıydı. Ancak zamanla bakım eksikliği ve ilgisizlik nedeniyle önce üst örtüsü, ardından beden duvarları yıkılarak harabe haline geldi. Günümüze oldukça yıpranmış bir şekilde ulaşan yapının, hazırlanan rekonstrüksiyon projesiyle aslına uygun olarak yeniden inşası sürmektedir. Konak 1979 yılında Ankara Yüksek Anıtlar Kurulu tarafından tescillenerek koruma altına alındı. Yapı, 2 bin 660 metrekarelik bir alan üzerinde kurulu, iki katlı, düz toprak damlı geleneksel bir konaktı. Van'daki geleneksel sivil mimarinin önemli örneklerinden biri olan bu yapı, geçmişte Van Valisi Tahir Paşa başta olmak üzere birçok devlet yetkilisi tarafından kullanılmıştır” dedi.
KAZIM KARABEKİR PAŞA'NIN ÇOCUKLUK YILLARI BU YAPIDA GEÇTİ
Konağın tarihi önemine dikkat çeken Doç. Dr. Öztürk, “Kazım Karabekir Paşa'nın babası Mehmet Emin Bey, bu yapıda görevliydi. Paşa'nın yaklaşık 5 yıllık çocukluk dönemi burada geçmiştir. Daha sonra mülkiyet devletten şahıslara geçmiş ve yapı uzun yıllar Mustafa Dileverzade adlı bir aile tarafından kullanılmıştır. 1990'lara kadar kullanılan yapı, daha sonra Elmas Öztürk Hanımefendi'ye geçmiştir” ifadelerini kullandı.
GELENEKSEL MİMARİYE BÜYÜK KATKI SAĞLAYACAK PROJE
Projenin Van'ın kaybolmaya yüz tutmuş geleneksel sivil mimarisine büyük katkı sağlayacağını ifade eden Doç. Dr. Öztürk, Tahir Paşa Konağı'nın dış yapısının ekim ayı ortalarında yüzde 90 oranında tamamlanmasının hedeflendiğini belirtti.
USTA İNŞAATÇIDAN TEKNİK DETAYLAR
Yapının inşaat ustası Nasır Afgan ise Van'da şu ana kadar birçok tarihi projede yer aldığını belirterek, “Tahir Paşa Konağı yapımında 15 kişilik ekibimle çalışıyorum. Kerpiçleri üç ay önce kestik. Bu kerpiçlerin içine kaya tuzu, odun külü ve saman katıldı. Şu an yapının zemin katı bitmek üzeredir” diye konuştu.
