Van’ın önemli tarihi yapılarından biri olan Tahir Paşa Konağı’nda yürütülen restorasyon çalışmalarının büyük bölümü tamamlandı. Van Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı tarafından yürütülen proje kapsamında yapı, geleneksel sivil mimariye uygun biçimde yeniden inşa ediliyor.
Yaklaşık 850 metrekarelik kapalı alana sahip olan ve 19. yüzyılın sonlarına tarihlenen konak, Osmanlı döneminde idareciler tarafından kullanıldı. Bir dönem Van Valisi Tahir Paşa’ya ait olan yapı, Kazım Karabekir Paşa’nın çocukluğuna da ev sahipliği yaptı. Konak, 1979 yılında Ankara Yüksek Anıtlar Kurulu tarafından tescillenmişti.
Zamanla bakımsızlık nedeniyle büyük ölçüde yıkılan yapı, rekonstrüksiyon çalışmalarıyla ayağa kaldırılıyor. Şu anda kaba inşaatın yüzde 80’inin tamamlandığı belirtildi. Restorasyon tamamlandığında yapı, kültür ve sanat faaliyetlerine ev sahipliği yapacak.
Yüzüncü Yıl Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi Mimarlık Bölüm Başkanı Doç. Dr. Şahabettin Öztürk:
"Tahir Paşa Konağı'nın yapım çalışmalarına yaklaşık üç ay önce başladıklarını hatırlattı. Şu anda yapının temeli, zemin katı ve üst katının yaklaşık yüzde 80'inin tamamlanmış durumda olduğunu ifade eden Öztürk, "Tahir Paşa Konağı, iki katlı geleneksel Van sivil mimarisi içerisinde önemli bir tescilli yapı olarak öne çıkmaktadır. İnşaat tarihi 1880'li yıllara dayanmaktadır. Yapı, inşa edildiği tarihten 1990'lı yıllara kadar aktif olarak kullanılmıştır. Yapı, ahşap ve toprak ağırlıklı malzemeden, çamur sıva ile inşa edilmiştir. İnsan sağlığı için oldukça elverişli, kışın sıcak, yazın serin bir yapıya sahiptir. Yapının iç mekanına girdiğimizde bu özelliği hemen fark etmek mümkündür. Bu açıdan Tahir Paşa Konağı, insan vücuduna ve yaşam şartlarına en uygun yapı tekniklerinden birini yansıtmaktadır" dedi.
Özellikle Van ve bölgede asırlardır bu tür yapıların sivil mimaride yoğun şekilde kullanıldığını dile getiren Öztürk, "Geleneksel Van evlerinde ev ile sokak arasında genellikle bir avlu veya geçiş bulunmaz; yapılar doğrudan yola açılır. Tahir Paşa Konağı'nda da harem ve selamlık ilişkisi yoktur; kadın ve erkek yaşamı iç içe geçmiş şekilde sürdürülmüştür. Zemin katta konak, ortada bir sofa ve bu sofaya sağ ve sol tarafından düzenli bir şekilde sıralanmış, her biri dikdörtgen planlı altı odadan oluşmaktadır. Üst katta ise tamamen yaşam alanına ayrılmış bir plan bulunmakta olup, misafir ağırlama ve uyuma alanları burada yer almaktadır. Alt katta, üst kata geçişi sağlayan tek kollu ahşap bir merdiven vardır ve bu merdiven, orta üst katın sofasına çıkmaktadır. Sofanın yola bakan kısmında, yola 1,10 metre çıkıntılı 'köşk' olarak adlandırılan bir konsol bulunmaktadır" diye konuştu.
