Van’ın köklü tarihi binlerce yıl öncesine dayanıyor. Peki, bu kadim şehri kim kurdu? Detaylar haberimizde…
Van’ın tarihi, MÖ 7000’li yıllara kadar uzanıyor. Van Kalesi’nin güneyindeki Tilkitepe ile Van Gölü’nün kuzeyinde bulunan Ernis Mezarlığı’nda yapılan kazılarda Kalkolitik, Tunç ve Demir Çağlarına ait yerleşim izlerine rastlandı. Uzmanlar, Van’ın medeni tarihinin ise Urartularla başladığını belirtiyor.
Urartuların Başkenti: Tuşpa
Urartu Devleti’nin başkenti olan Van, o dönemde “Tuşpa” olarak adlandırılıyordu. Urartular, bugünkü Doğu Anadolu ve çevresinde güçlü bir imparatorluk kurdu. Van Kalesi, Urartulara ait kaya mezarları, tapınaklar ve yazıtlarla tarihî önemini koruyor. Kazılarda bulunan Horhor Yazıtı ve kral Argişti’ye ait mezar odası, bölgenin kültürel zenginliğini gözler önüne seriyor.
Şehrin Kurucusu Kim?
Efsanelere göre Van’ı Asur Kraliçesi Semiramis kurdu. Ancak bilimsel araştırmalar, bölgeye ilk olarak Hurrilerin yerleştiğini, Urartuların ise burayı merkezi haline getirdiğini ortaya koyuyor. Urartuların ardından bölgeye Medler, Persler, Büyük İskender, Selevkoslar, Ermeniler, Romalılar, Bizanslılar ve daha pek çok medeniyet hakim oldu.
Van’ın Tarih Boyunca El Değiştirmesi
Van, M.S. 644 yılında Müslüman Arapların egemenliğine girdi. Daha sonra Bizans, Selçuklu, İlhanlı, Celayirî, Karakoyunlu, Akkoyunlu ve Safevilerin yönetimine geçti. 16. yüzyılda Osmanlıların bölgeye egemen olmasıyla Van, Osmanlı topraklarına katıldı.
Van’ın Modern Tarihindeki Önemli Dönem
I. Dünya Savaşı sırasında Van’da çatışmalar yaşandı. 1915’te Ermeni ayaklanması ve Rus işgali, şehrin büyük zarar görmesine yol açtı. 1918’de Osmanlı kuvvetleri Van’ı geri aldı. Savaş sonrası Van, Erek Dağı eteğinde yeniden kuruldu. Eski Van ise büyük ölçüde tahrip oldu.
Tarihi Eserler Günümüze Ulaşıyor
Van’da Van Kalesi, Kaya Çelebi Camii, Hüsrevpaşa Külliyesi ve Çifte Hamam gibi tarihi yapılar ayakta kalmaya devam ediyor. Ancak Van Ulu Camii ve Kızıl Cami gibi önemli yapılar büyük oranda yıkılmış durumda. Evliya Çelebi’nin anlattığı eski Van şehri ise bakımsızlık nedeniyle zarar görüyor.
Çok Kültürlü Bir Şehir
Van, yüzyıllar boyunca Türk, Kürt, Ermeni, Arap ve diğer birçok topluluğun bir arada yaşadığı bir şehir oldu. Osmanlı ve İran kültürlerinin etkisi, Van’ın sosyal ve kültürel yapısını şekillendirdi.
