Van’da 20 gün önce toptan giyim mağazası açan Bahattin Menteş, piyasanın çarpıcı tablosunu gözler önüne serdi. “Her gün zam, sıfır satış, dipte moral... Esnaf olarak iflas etmemek mucize oldu” diyen Menteş, kentteki ekonomik çıkmazı kelimelere döktü.
YENİ DÜKKÂN, ESKİ KRİZ: “HAYALİMİZ VARDI AMA GERÇEKLER AĞIR BASTI”
Van’da yaklaşık 20 gün önce umutla açtığı toptan giyim dükkânında sessizlik hâkim. Bahattin Menteş, sadece kendi dükkanında değil, tüm şehirde aynı manzaranın yaşandığını söylüyor.
“Piyasa bomboş. Dükkanı açıyoruz ama müşteri yok. Sadece biz değil, Van’daki birçok esnaf aynı durumda. Herkes hayatta kalma mücadelesi veriyor.”
Menteş’in sözleri, Van’daki küçük esnafın içinde bulunduğu ekonomik dar boğazı net şekilde yansıtıyor.
HER GÜN YENİ BİR ZAM: “ALMADAN ÖNCE İKİ KEZ DÜŞÜNÜYORSUN”
Toptancıların yaşadığı temel sorunlardan biri de maliyetin her geçen gün artması.
“Bugün 100 liraya aldığın ürünü bir hafta sonra 120 liraya almak zorunda kalıyorsun. Sürekli fiyatlar değişiyor. Müşteri zaten gelmiyor, gelen de fiyatı duyunca uzaklaşıyor.”
Sadece giyim değil, tüm sektörlerde benzer fiyat artışları yaşandığını belirten Menteş, en basit ihtiyaçların bile ateş pahası haline geldiğini örnekle anlatıyor:
“Geçen yıl 5 kiloluk yak 170 liraydı. Bu yıl 400 liraya dayandı. Hâl böyle olunca kimse alışverişe çıkamıyor, çıksa da eli boş dönüyor.”
"TOPTAN SATIYORUZ AMA ALAN YOK"
Menteş’in mağazası yalnızca toptan satış yapıyor. Ancak toptan alım yapanlar da, malı satamadığı için geri çekiliyor.
“Perakendeci gelip toptan alacak ki biz de iş yapalım. Ama onlar da satamıyor. Stok alacak gücü kalmadı kimsenin. Alan satamıyor, satan kazanamıyor.”
Van’ın mahalle ve çarşılarında da benzer bir durgunluk yaşandığını belirten Menteş, "Bu sessizlik artık alışılmış bir hâl aldı" diyor.
ÜRÜNLER İSTANBUL VE ANTEP’TEN, MÜŞTERİ İSE BELİRSİZ
Mağazadaki ürünlerin çoğu İstanbul ve Gaziantep’ten getiriliyor. Ancak mal girişinde yaşanan her artış, Menteş’e göre belirsizlik anlamına geliyor:
“Malı getiriyoruz ama ne zaman satılacağını bilmiyoruz. Biz orta yaş grubuna hitap eden ürünler satıyoruz. Genç kesime yönelik ürünleri de yavaş yavaş artırmayı planlıyoruz ama bu ortamda yatırım yapmak çok riskli.”
“BU GİDİŞLE HER MAHALLEDE BİR KEPENK KAPANACAK”
Menteş, sadece kendi işini değil, Van esnafının genelini de yakından takip ettiğini söylüyor. Ona göre tablo daha da ağırlaşacak:
“Bugün alışveriş merkezlerinde bile boş vitrinler var. Küçük esnaf zaten nefes alamıyor. Bu gidişle her mahallede bir kepenk kapanacak. Giyimde, gıdada, yakıtta, her yerde aynı kriz yaşanıyor.”
"BİZ ÇALIŞMAK İSTİYORUZ, AMA EKONOMİDE ARTIK DENGE DİYE BİR ŞEY KALMADI"
Ekonomik gidişata dair umudunun azaldığını ama yine de sabretmeye çalıştığını dile getiren Menteş, sözlerini şöyle tamamlıyor:
“Kimse hazırdan yemiyor. Herkes çalışmak istiyor ama çalışacak bir ortam yok. Ekonomide artık denge, öngörü, istikrar diye bir şey kalmadı. Günlük zamlarla, belirsizlikle kim ayakta kalabilir ki?”
