Van’da yeni eğitim-öğretim döneminin başlamasıyla birlikte kiralık ev krizi yeniden gündeme geldi. Kiraların 1+1 dairelerde 15 bin liradan başlayıp 3+1 dairelerde 40 bin liraya kadar çıktığı kentte, hem öğrenciler hem de memurlar ciddi bir barınma sorunuyla karşı karşıya.
Türkiye genelinde en yüksek kira artışının yaşandığı iller arasında ikinci sırada yer alan Van’da, konut stoklarının tükenmesi ve imar sorunlarının çözülememesi, barınma krizini daha da derinleştiriyor. Van Emlakçılar Derneği Başkanı ve Türkiye Emlak Birliği Doğu Anadolu Bölge Temsilcisi Orhan Özdek, kentteki kira artışına dikkat çekerek, mevcut durumun hem ahlaki hem de sosyal açıdan büyük riskler barındırdığını belirtti. Özdek, “İmar sorunu çözülmeden barınma krizi bitmez. Konut stokları eridi, dar gelirli vatandaş nefes alamaz hale geldi” sözleriyle durumu özetledi.
KİRALAR UÇUŞTA, MEMUR VE ÖĞRENCİ ÇARESİZ
Van’da kira fiyatlarının son yıllarda kontrolsüz bir şekilde arttığını vurgulayan Özdek, kentte 2+1 dairelerin 15-20 bin lira, 3+1 dairelerin 20-25 bin lira, 4+1 dairelerin ise 25-35 bin lira arasında değiştiğini açıkladı. 1+1 dairelerde ise fiyatlar 15 bin liradan başlayıp 40 bin liraya kadar yükseliyor. Kira fiyatlarının bu denli yükselmesinin en büyük nedenlerinden birinin konut stokunun erimesi olduğunu belirten Özdek, “Yeni konut üretimi yapılmadığı sürece, bu fiyatlar daha da artacak. Bu durum sadece öğrencileri değil, memurları da etkiliyor. Kentte atanıp ev bulamayan memurlar var. Barınma en temel insan hakkıdır, bu kriz görmezden gelinemez” dedi.
“TÜRKİYE’DE EN YÜKSEK KİRA ARTIŞINDA İKİNCİ SIRADAYIZ”
Özdek, Van’ın Türkiye genelinde en yüksek kira artışı yaşayan ikinci il olduğunu belirterek şunları söyledi:
“Van’da çok ciddi bir kira yükselmesi söz konusu. Türkiye genelinde yapılan araştırmalara göre Van, en yüksek kira artışının yaşandığı ikinci kent. Bu durum insanları çok ciddi anlamda sıkıntıya sokmaktadır. Turizm, yerli ve yabancı göç, öğrenci ve memur hareketliliği ile birlikte kentte barınma sorunu artık alarm veriyor.”
İMAR SORUNU VE KENTSEL YETERSİZLİK KRİZİ BESLİYOR
Kira krizinin temelinde kentteki imar sorununun yattığını belirten Özdek, “Mekânsal anlamda Van’da ciddi bir imar problemi var. Bu sorun çözülmeden yeni konut üretimi mümkün değil. Oransız göç nedeniyle mevcut konut stokları eridi. Neredeyse İstanbul, Ankara, İzmir gibi metropollerle yarışacak seviyeye geldik” diyerek yerel yönetimlere çağrıda bulundu.
ÖĞRENCİLERE YURT YOK, EV DE YOK
Üniversite öğrencilerinin yaşadığı barınma krizine de dikkat çeken Özdek, yurt kapasitesinin yetersizliğinden dolayı öğrencilerin ev kiralamak zorunda kaldığını söyledi. Ancak bu talep artışı, bazı ev sahiplerinin kira fiyatlarını daha da yükseltmesine neden olduğunu söyleyen Özdek, “Öğrenciler yurtta yer bulamadığı için 4-5 kişi birlikte ev tutmak istiyor. Bunu gören bazı ev sahipleri de fırsatçılığa yöneliyor. Örneğin 10 bin liralık ev, 3-4 öğrenci kalacak diye 17-18 bine çıkarılıyor. Bu etik değil. Ev sahiplerinden empati bekliyoruz. Bu şekilde devam ederse Van yaşanmaz hale gelir” ifadelerini kullandı.
EŞYALI EVLERDE FIRSATÇILIK TAVAN YAPTI
Özellikle öğrencilerin ve şehir dışından gelen memurların eşyalı ev tercihi, ev sahipleri tarafından yeni bir fırsatçılık alanına çevrilmiş durumda. Özdek bu konuda da uyarılarda bulundu:
“Eşyalı evler taşınma ve eşya alma sıkıntısı yaşayanlar için tercih sebebi. Ancak ev sahipleri bunu da fırsata çeviriyor. Eşyalı evler her zaman daha pahalı oluyor. Bu da kira yükünü daha da artırıyor. Bu ahlaki değildir. Böyle devam ederse, ne öğrenciler ne de memurlar Van’ı tercih edecek.”
“MEMUR ŞARTI” BÜYÜK ENGEL OLUYOR
Van’daki bir diğer sorun ise ev sahiplerinin "memur olma şartı" araması. Özdek, bu durumun barınma hakkının önünde ciddi bir engel oluşturduğunu belirtti. Özdek, “Son dönemde birçok ev sahibi yalnızca memura ev vermek istiyor. Oysa herkes memur değil. Bu anlayış, toplumun büyük bir kesimini dışarıda bırakıyor. Barınmak en az yaşamak kadar kutsaldır. Ev sahiplerinden beklentimiz, kontratlarını sağlam yapmaları ancak ayrımcılık yapmamalarıdır.” diye konuştu.
ACİL ÇAĞRI: “YENİ KONUT ALANLARI AÇILMALI”
Konut krizinin çözümü için tek çarenin imar planlarının güncellenmesi ve yeni konut üretimi olduğunu vurgulayan Özdek, yetkililere seslendi:
“Van’da şu anda ciddi bir barınma sorunu var. Bu krizin ortadan kalkması için kiraların düşmesi ve yeni konutların üretilmesi gerekiyor. Serbest piyasa koşulları dar gelirliyi eziyor. Yetkilileri göreve davet ediyoruz. Van’ın konut alanı genişletilmeli, imar sorunları ivedilikle çözülmelidir.”
